Türk asıllı âbide şahsiyetlerin Türklüklerinin inkâr edilmesi, gizlenmesi ve unutturulmaya çalışılması, yüksek hacimli bir kitapta ele alınması gereken meseledir. Burada kısa açıklamalarla birkaç isim verilebilecektir. Ümit edilir ki bu mevzu; mezuniyet, yüksek lisans veya doktora tezi şeklinde ele alınır.
*Hangi âbide şahsiyetlerimiz diğer milletler tarafından sahipleniliyor?
Doğum târihlerine göre sıralama:
Mete Han: Çinli olduğu iddia edilmektedir. (M.Ö. 234-M.Ö. 174)
Hz. Sümeyye: İlk Türk sahabiyye ve İslâmiyet’in ilk kadın şehidi. (573-615)
İmam-ı Âzam Ebu Hanife: Sünni Müslümanların fıkhî mezheplerinden biri olan ve en çok mensubu bulunan Hanefî mezhebinin kurucusu. (709-767),
Ebû Müslim Horasanî: İslâm Devleti’nde Emevî Hânedânının yıkılmasını, Abbâsi Hânedânının başlamasını sağlayan Türk: (Horasan, 719-Bağdat, 755)
Câbir bin Hayyan: Modern kimyanın kurucusu, en küçük cisim olarak atomun varlığını keşfeden âlim. (Tus, 722-Kûfe, 815)
Harizmî: Cebir, coğrafya, matematik ve astronomi âlimi. (Harezm, 780-Bağdat, 850)
Afşin (Haydar bin Kâvus): Abbasi Devleti’nde ordu komutanı Türk. (Bağdat, 789-Bağdat, 841)
Kesir el Fersânî: Astronomi, matematik ve coğrafya âlimi. (Fergana,799-Fergana, 862)
İmam Buhârî: Hadis âlimi. (Buhâra, 810-Semerkand, 869),
Mâtüridî: Sünnî Müslümanların fıkhî mezhebi olan Hanefîliğin itikad mezhebi olan Mâtüridiyye’nin kurucusudur. (Semerkand yakınlarında Mâtürid nâhiyesi, 853-Semerkand, 944) Türk asıllı olduğu inkâr edilemediği için ismi tabakat kitaplarına alınmamış, Mâtürîdyye mezhebi medreselerde ders olarak okutulmamış, Arap asıllı olan Hasan el-Eş’arî’nin kurucusu olduğu Eş’âriyye mezhebi ön plana çıkartılmıştır.
Zekeriya el-Râzî: Felsefe, kimya ve tıp âlimi. (Rey, 864-Rey, 930)
Fârâbî: (Türkistan’da Fârâb şehri yakınlarındaki Avsic köyü, 870-Şam, 950)
Ebü’l-Kasım es-Semerkandî: Özbek Türklerinden Hanefi mezhebinin fıkıh âlimi. (Semerkand, 874-Semerkand, 953)
Ebulleys Semerkandî: Özbek Türklerinden İslam âlimi. (Semerkand, 932-Kahire, 983)
Sevük Tegin: Gazneli Devleti’nin kurucusu ve Gazneli Mahmud’un Babası. Sâsânî olduğu iddia edilmektedir. (Hindistan’ın kuzeyinde Horasan Bölgesi, 936-Gazne şehri, 997)
Ebu’l-Vefa Buzcânî: Matematik ve astronomi âlimi. (Horasan, 940-Bağdat, 988)
Sultan Gazneli Mahmud: İslâmiyet’i ilk kabul eden Türk imparatoru. Aynı zamanda Gazneliler Devleti’nin en kudretli hükümdârıdır. (Hindistan’ın Kuzeyinde Horasan Bölgesi, 971-Gazne şehri, 1030)
Birûnî: Matematik, astronomi, coğrafya, tıp ve kimya âlimi. (Özbekistan’da Harezm şehri, 973-Afganistan’da Gazne şehri, 1048)
İsmail Cevherî: Fizikçi. (Fârâb 980-Gazne, 1010)
İbn-i Sîna: Tıp, matematik ve felsefe âlimi. (Belh, 980-Hemedan, 1037)
Serahsî: İslân hukuku ve milletlerarası hukuk âlimi. (Türkmenistan’da Serahs şehri, 1009-Özbekistan’da Fergana şehri, 1090)
Ebûl Muin eh-Nesefî: 1047 yılında Türk yurdu olan Mâverâü’n-Nehr bölgesindeki Nesef şehrinde doğdu. 1115 yılında aynı bölgedeki Buhara şehrinde vefat etti. Sünni Müslümanların ekseriyetinin bağlı bulunduğu fıkıh mezhebi Hanefîlerin itikad mezhebi olan Türk asıllı büyük İslâm âlimi İmam Mansur el-Matürîdî’nin talebesidir. O’nun fikirlerini geniş kütlelere duyurmuştur. Fars olduğu iddia edilir.
Öner Hayyam: Matemik ve astronomi âlimi. (Nişabür, 1048-Bağdat, 1131)
İdrisî: Cığrafya ve târih alanında eserler yazdı, haritalar çizdi. Arap olduğu iddia ediliyor. Fuat Sezgin’in İslâm’da Bilim ve Teknik isimli eserinde Türk asıllı olduğu belirtiliyor. (Fas’ta Sebte şehri, 1100-Palermo, 1166)
Abdurrahman el Hazinî: Felsefe, matematik, fizik, kimya ve astronomi âlimi. (Büyük Selçuklu Devleti yönetimindeki Merv şehri, 1100-Merv, 1160)
Şehâbeddin Sühreverdi (Maktûl): İslâm filozofu. (Tebriz yakınlarında Sühreverd Köyü, 1115-Halep, 1191),
Cezerî: Artuklu Türklerindendir. Otomatik âletlerin mûcidi olarak bilinir. (Cizre, 1136-Diyarbakır, 1206
Selâhaddin Eyyübî: Kudüs fâtihi. Kürt olduğu iddia edilir. (Irak’ta Tikrit şehri, 1137-Şam, 1193
Genceli Nizâmî: Türk dünyasının en büyük şairlerinden ve filozoftur. (Azerbaycan’da Gence şehri, 1141-Gence, 1209)
Cengiz Han: Moğol olduğu iddia edilmektedir. (Moğolistan, 1162-Çin üzerine düzenlediği sefer sırasında Kuzeybatı Çin toprakları, 1227)
Celâleddin Harezmşah: Harezmşahlar Devleti’nin en güçlü hükümdârı. (Harezm Bölgesi, 1166-Dicle civarında bir köy, 1231)
Nasreddin Tûsî: Kütühpâneci ve rasathâne uzmanı. (Tus, 1201-Meraga, 1264)
Mevlânâ: Fars olduğu iddia ediliyor. (Afganistan’da Belh Şehri, 1207-Konya, 1273)
Berke / Bereke Han: Altın Orda Türk İmparatorluğu’nun Müslüman olan ilk hükümdârı. (Özbekistan ve Türkmenistan arasında bulunan Harizm bölgesi, 1209-İdil ırmağı kıyısında kendi inşa ettirdiği Saray şehri, 1266)
Emir Timur: Cihangir Türk. (Özbekistan’da Keş şehri, 1336-Çin seferi sırasında Kazakistan’da Otrar şehri, 1405)
Kadızâde Rûmî: Astronomi müderrisi. (Konya, 1337-İstanbul, 1412)
Baba Tükles: 14. Yüzyılda, Altın Orda İmparatorluğu’nda yaşamış Türk mutasavvıf.
Abdülkadir Merâgî: Türk mûsıkîsinin bilinen ilk ve büyük bestekârı. (Doğu Azerbaycan’da Meraga şehri, 1353-Afganistan’da Herat şehri, 1435)
Gıyâsettin Cemşid Kâşi: . (Mâverâü’n-Nehr bölgesinde Kâş şehri, 1380-Semerkand, 1437)Matematik ve astronomi âlimi
Ali Kuşçu: (Semerkand, 1403-İstanbul,1474) Astronomi, matematik ve kelâm âlimidir. Kelâm, kelimelerin sesle ifâde edilişini konu edinen ilim dalıdır. Kelimelerin yazı ile ifâde edilişi konu edinen ilim dalı da hat sanatıdır. İslâmî ilim olarak kelâm, Cenâb-ı Allah’ın sıfatlarındandır. Kur’ân-ı Kerîm’de geçen kelimeler için ‘Allah kelâmı’ tâbiri kullanılır.
Ali Şir Nevâî: Şâir, edip ve devlet adamı. (Herat, 1441-Herat, 1501)
Şah İsmail: Safevîler Devletinin kudretli hükümdârı. ‘Şah İsmâil’in Türk târihinde yeri yoktur’ denilse de bu söz O’nun Türklüğüne hâlel getirmez. Türk’tü, Türkçe şiirler yazıyordu. Anadolu Türk birliğini bozmaya çalışması, en büyük hatâsıdır. (Irak’ta Erdebil şehri, 1487-Erdebil, 1524)
Mimar Sinan: Büyük Türk mimârı. Ermeni asıllı olduğu iddia edilir. (Kayseri, 1489-İstanbul, 1588)
Ebü’l-Hayr Rûmî: 15. Yüzyılda yaşamış ve ‘Saltuknâme’ isimli eseriyle tanınmış olan müelliftir.
Fûzûlî: Arap olduğu iddia ediliyor. (Irak topraklarında Kerbelâ şehri, 1495-Bağdat, 1556)
Taküyiddin: Matematik ve asrtoromi âlimi. (Şam, 1521-Şam, 1596)
Ahmed Muhammed Burnaz: Türk asıllı Hanefî âlimi. (Üsküdar, 1664-Kastamonu, 1726)
Mehmet Âkif Ersoy: Arnavut olduğu iddia ediliyor. (İstanbul’un Fâtih ilçesi, 1873-İstanbul’un Beyoğlu ilçesi, 1936)
Ziya Gökalp: Türk milliyetçiliği düşüncesinin teorisyeni, Kürt olduğu iddia ediliyor. (Diyarbakır, 1876-İstanbul, 1924)
Ahmed Hâşim: Arap olduğu iddia ediliyor. (Bağdat, 1884-İstanbul, 1933)
Abdullah Dağıstanî: Dağıstanlı Türk din adamı. (Dağıstan’ın başşehri Mohaçkala’ya bağlı bir köy, 1891-Şam, 1973)
Ziya Bünyadov: Azerbaycanlı târihçi. (Azerbaycan’da Astara şehri, 1923-Bakü. 1997)
Cengiz Aytmatov: Dünyaca tanınmış hikâye ve roman yazarıdır. Eserlerinin tamamını Rus diliyle yazmış, Türkçe ile birlikte, 150’den fazla dile tercüme edilmiştir. Doğumu: Kırgızistan’da Şeker şehri, 1928-Almanya’da Nürnberg şehrinde hastânede tedâvi görürken 2008 yılında vefat etti.
(DEVAM EDECEK)