Aktüel, banal, emperyal, festival, general, jurnal, karnaval, kristal, kültürel, legal... natürel, normal, orijinal, parsel, parsiyel, pastel, personel, profesyonel, rasyonel, reel, sinyal, sosyal, spesyal, spiral, Bu kelimeler fransızca'dan Türkçe'ye geçen ‘-el’, ‘-al’ takılı kelimelerdendir. Çok sayıda benzer kelimeler var. Listelemekle bitmez.
‘-sel’, ‘-sal’ ekleri, Arapça'dan dilimize geçen kelimelerdeki (î) âidiyet eki yerine getirilmek isteniliyor. Yâni; ‘fizikî’, ‘ilâhî’, ‘maddî’, ‘edebî’, ‘hayâtî’, ‘aklî’, ‘medenî’, ‘hissî’, ‘askerî’, ‘tabiî’, ‘ticârî’ ‘mâdenî’, ‘coğrafî’... kelimelerinin yerine, ‘fiziksel’, ‘dinsel’, ‘maddesel’, ‘ekinsel’, ‘yaşamsal’, ‘ussal’, ‘uygarlıksal’, ‘duygusal’, ‘askersel’, ‘doğal’, ‘yerel’ denilecek. ‘Ticâretsel’ denilemeyeceği için ‘tecimsel’ denilecek… Ve daha niceleri…
Anlaşıldığı üzere bâzı kelimelerin sonuna ‘-sel’ veya ‘-sal’ eki getirilemiyorsa, o kelime tamâmen dilimizden atılacak… Meselâ: ‘edebî’ yerine ‘edepsel’ denilemeyeceği için, edebiyat kelimesi atılacak, yerine ‘ekin’ kullanılacak ve sonuna ‘sel’ takısı getirilecek, ‘ekinsel’ veya ‘yazınsal’ denilecek … miş… ‘hayatsal’ denilemeyeceği için ‘hayat’ kelimesi de çöp sepetine atılacak, ‘yaşamsal’ denilecek.
Bu değişikliklerin yapılmasında hiçbir mantık yoktur. Türk dilbilgisi kaideleri ya ‘yok’ sayılmakta veya paspas gibi kullanılmaktadır.
Meselâ; ‘târih’ kelimesi Arapça'dan dilimize gelmiş bir kelimedir. Târihî yerine, târih(s)-el deyince, bu kelime nasıl öz Türkçe (!) oluveriyor anlamak mümkün mü?
Meselâ; insânî kelimesi Arapça'dır. Bunu, insân(s)al değil de, ‘insancıl’ yapmışlar.
Solak-salak belediyelerin icâdı bir kelime var: ‘Evsel’… Çöp bidonlarına ‘Evsel atıklar’ diye yazıyorlar. ‘Ev atıkları’ diye yazsalar, ellerini eşek arısı mı sokacak?
‘Evsel atıklar’dan başka ‘sanayi atıkları’ ve ‘tıbbî atıklar’ var. Onlar için de ‘sanayisel atıklar’ ve ‘tıpsal atıklar’ yazılabilecek mi? Buna lüzum var mı? Varsa, Hangi sebeple?
Elbette ki; Türkçe'de kullandığımız; el, al, sel, sal, misâl, masal, ikbâl, istikbâl, istiklâl, ihtilâl, Temel, Cemal, Kemâl, hilâl, emel, hamal... gibi kelimelerin sonundaki ‘a-l’, ‘s-e-l’ ve ‘s-a-l’ harfleri, ek / takı değildir. O kelimeler ‘kök kelimedir.’ Bilmeyenler, câhillikleri sebebiyle güzel Türkçemizin canına okuyorlar.