Milâdî takvime göre 30 Nisan’ı 01 Mayıs’a bağlayan gece ‘Berat Gecesi’dir. Milletimiz, ‘Berat Kandili’ olarak isimlendirmiştir.
Eski zamanlardan beri mübârek gün ve gecelerde câmilerde kandiller yakıldığından, böyle bir isimlendirmenin yapıldığı ifâde edilmektedir.
Berat Gecesi’nin ehemmiyeti:
Berat kelimesinin aslı ‘beraet’tir. ‘Beraat’ olarak da kullanılır. ‘Temize çıkmak, suçunun bulunmadığının anlaşılması, cezâya çarptırılmamak’ mânâlarına gelmektedir. Berî olmak, aklanmak, temiz ve suçsuz çıkmak demektir. İnsanın bir yükümlülükten kurtulması veya yükümlülüğünün bulunmaması mânâsının bulunduğu da ifâde edilmektedir. Müslümanların bu gece günah yüklerinden kurtulup İlâhî bağışa ermeleri umulduğu için de ‘Berat Gecesi’ denilmiştir.
Berat Gecesi'nin özellikleri olarak şu hususlar ileri sürülmektedir:
- Bu gecede yapılacak ibâdetlerin sevâbı, diğer vakitlere göre çok daha fazladır.
- Berat Gecesi’nde İlâhî rahmet, bütün âlemi kuşatır.
- Cenab-ı Allah bu gece; affetme, bağışlama, mağfiret etme hususiyetlerini sağnak yağmurları gibi kullarının üzerine gönderir.
- Peygamberimiz (sav) Efendimize, şefaat yetkisi bu gece verilmiştir.
Peygamber Efendimiz Berat Günü’nün oruçla, gecesinin ibâdetle geçirilmesi tavsiye buyurmuştur.
Bayram ve Cuma günleri dışında kalan mübârek gün ve geceler için özel bir ibâdet ve dua yoktur.
Takvâ ehli insanların her zaman yaptıkları; ibâdet ve duâlar bu gece için de geçerlidir. Yılın diğer günlerinde dînî vecibelerini yerine getirme imkânı bulamayanlar veya duâ ibâdetlerini yeterince yapamadıklarını düşünenler için, üç aylar ve mübârek geceler kendilerine tanınmış bir fırsattır. Bu fırsatı değerlendirenler kazançlıdırlar. Bilenler Kur’ân-ı Kerîm, bilmeyenler ise meâl ve tefsir okurlar. Okuduklarını bütün bir yıl ve ömürlerinin sonuna kadar tatbik ederlerse, geceyi en iyi şekilde değerlendirmiş olurlar. Bu gece vesilesiyle muhtaçlara yardım ve benzeri hayırlı işlere, dargınların barıştırılmasına, diğer günlerde arama, hal hatır sorma işlerini yapma fırsatı bulamayanların, anne ve babalarını, akrabalarını ve dostlarını aramaları, duâ etmeleri ve duâ talebinde bulunmaları da bu gece için yapılacak işlerdendir.
Diğer mübârek gün ve gecelerde olduğu gibi Berat Gecesi’nde de kaza ve nâfile namazı kılınması tavsiye edilen hareketlerdendir. Nafile namazı kılmanın sevabı olmadığı hakkındaki beyanlar, doğru değildir. Nafile namazın da sevabı vardır. Mübârek gün ve gecelerde kılınırsa, diğer gün ve gecelere nazaran daha fazla sevap kazanılır.
Berat Gecesi şu şekilde duâlar yapılabilir:
- Allah'ım, azabından affına, gazabından rızana sığınırım. Senden yine sana iltica ederim. Sana gereği gibi hamd etmekten âcizim. Sen kendini sena ettiğin gibi yücesin.
- Allah'ım, şâyet ismimi sâlih kullar defterine yazdıysan, orada sâbit kıl. Şâyet ismimi şakiler defterine yazdıysan oradan sil. Çünkü sen buyurdun ki, 'Allah dilediğini siler yok eder, dilediğini de sâbit bırakır, Levh-i Mahfuz O’nun katındadır.’
- Ey affı, cezâlandırıcılığının önünde rahmet tahtının sultanı! İçimi sana döküyor, kusurlarımı sana açıyor ve bana yeniden insan olma yollarını göstermeni diliyorum.
- Ya Rabbi! Senden kalplerimize ışık, irâdelerimize güç, düşüncelerimize istikamet, niyetlerimize de hulûs istiyorum. Bizleri iç dünyamızla yeniden inşa ederek ruhlarımıza ahseni takvim sırrını duyur.
- Ya Rabbi! Beni, annemi, babamı çocuklarımı, akrabalarını, sevdiklerimi ve sevenlerimi elimizden tut. Bizleri kendine sâlih kul, habîbine sâdık ümmet eyle.
- Allahım! Sen ümit edeni ümitsizliğe düşürmezsin. Sen Sen'den isteyeni geri çevirmezsin. Ey ismi devâ, zikri şifa ve itaati zenginlik olan: sermâyesi ümit ve silahı dua olan bu kullarına maddî mânevî güç ihsan eyle. Sana yönelen kalplerimizi boş çevirme.
***
Nice kandillere sağlık ve huzur içinde erişmenizi niyaz eder ümitlerinizin gerçekleşmesini dilerim.