Oğuz ÇETİNOĞLU

Ekonomist, Araştırmacı-Yazar

ocetinoglu1@gmail.com

Regaib Kandili

Cenab-ı Allah’ın lütuf ve ihsanı ile ebedî saadetlerin müjdecisi olan üç aylara ulaşmış bulunuyoruz. Mübârek Regaib Kandili’ni bu gece idrak edeceğiz. Bu geceyi ve üç ayları ve üç aylar içerisinde bulunan diğer mübârek geceleri ve Ramazan ayını Allah-ü Teâlâ’nın rızâsını kazanmak, Peygamberimiz Hazret-i Muhammed (sav) Efendimizin şefaatlerine nâil olmak için değerlendirenlere ne mutlu.

Bu gece, Allah (Subhânehu Teâlâ) nezdinde makbul bir gecedir. Bu gecede Resul-i Ekrem (sav) Efendimiz, çok büyük ni’metlere, feyizlere mazhar olmuşlardır. Mü’minlerde bu gecede Cenâb-ı Hakk’ın ikram, lütuf ve ihsanına mazhar olabilirler. 

Bu gecenin, hiç değilse ve imkânlar ölçüsünde bir bölümünü kaza namazı ile duâ, Kur’ân-ı Kerim veya meâli ve tefsiri, ilmihal kitapları okunarak değerlendirilmesi inançlı insanlara huzur ve saâdet verir. Uyku ile gafletle geçiştirenler zarardadır.

Bu şekilde karşılanan üç ayların başlangıcındaki gayretler alışkanlık hâline getirilir ve 90 gün boyunca devam ettirilirse büyük nimetler sağnak sağnak ailemizin ve milletimizin üzerine yağacaktır.

İnsan hayatı, başlanıcı belli, sonu ne zaman nerede ve ne şekilde bileceği bilinmeyen bir yolculuktur. Bu yolun yolcusu olan bizler, kendimizi bir ağaç gölgesinde istirahat etmekteyiz. Dünya gaileleri ile uğraşırken, dâimî olan ahret hayatına da hazırlanmamız gerektiğini unutmamalıyız. 

Cenab-ı Hak hepimize ilâhî rızâya nâil olmayı nasib etsin. Kandiller ve Ramazan ayı, Müslümanlar  için tövbe dönemleridir. Üç aylar, akıp giden zaman içerisinde kandiller geçididir. Bu geçit, günahlardan temizlenmek, hatâlardan arınmak, iyiye-güzele yönelmek için mükemmel bir fırsattır. Ne mutlu bu fırsatı değerlendirebilenlere.

Üç aylar; insanların geçmişin muhasebesini yaparak geleceğe azim ve enerji dolu bir şevkle atılma fırsatı bulacakları, hatâ ve günahlardan temizlenip, hayırlı ve faydalı işlere yöneleceği bir zaman dilimidir.

Mübârek gün ve geceler, yaratılış gayemizi düşünmemiz, yaratan ve yaratılanlarla olan münâsebetlerimizi gözden geçirmemiz için bulunmaz fırsatlardır. Milletimizin ‘Kandil’ olarak adlandırdığı bu geceler, yüreklerimizi ve geleceğimizi aydınlatan ışıklardır. Denize düşmüş insanlara uzatılan can simitleridir. Kendimizi denetleme ve değerlendirmenin, bir beşer olarak İlahî kudret karşısındaki acziyetimizin şuurunda olarak taat, ibâdet ve şükürlerimizi artırmanın, bir kere daha geçmişimizin muhasebesini yapıp geleceğe hazırlıklı olmanın bir vesilesidir. Kandiller, günümüzün yoğun ve karmaşık hayat akışı içinde kaybolup giden ve öze dönüşünü ihmal eden modern yaşayışa kendilerini kaptırmış şahıslar için, içe dönük bakış ve öz denetim fırsatıdır.

Regaip Kandili Gecesi’nin ve diğer mübârek gecelerin nasıl değerlendirileceği konusunda Kur’an-ı Kerim’de hüküm yoktur. Kur’an-ı Kerim’de önemine vurgu yapılan tek kandil gecesi, Kadir Gecesi’dir. Ancak sözlükte; ‘kendisine rağbet edilen kıymet, bol ve değerli bağış’ anlamındaki ‘ragıbe’ kelimesinin çoğulu olan ‘Regaib’ kelimesi, hadis ve fıkıh literatüründe ‘bol sevap ve mükâfat, faziletli amel’ mânâlarında kullanmaktadır. Tabiîdir ki; bol sevap ve mükâfat; geceyi istirahat ederek, film seyrederek veya günlük dünya işlerini konuşarak geçirenlere verilmeyecektir.

Bu düşünceden hareketle; Müslümanlar, zaman içerisinde bâzı olayların cereyan ettiği gün ve gecelere değer yüklemişler, o gecelerin değerlendirilmesini İslamî bir gelenek hâline getirmişlerdir. Genel kabul görmüş bir kanaat olan ‘umumun ittifakında yanlış olmayacağı’ görüşünden hareketle, geleneğin devam ettirilmesinde fayda vardır. Cenab-ı Allah, kullarının iyi niyetle yaptıkları düşünce ve hareketlerini karşılıksız bırakmaz. Allah’ın (cc) bağışlamasına güvenerek gönülden O’na yakaranlar mutlaka kârlı çıkacaklardır.

Bilinmektedir ki; Peygamber Efendimiz (sav) zamanında ve sahâbeler döneminde, kandil geceleri kutlanmıyordu. Konu ile ilgisi az olanlar soracaklardır: Üç ayların başlangıç gününe özel bir önem verilmesine ne zaman başlanmıştır?  Kitaplarda şu bilgilere rastlanmaktadır: Kudüs’te 1056 yılında, Bağdat’ta 1087 yılında şehir halklarının bu geceyi değerlendirdikleri, İmam-ı Gazzâlî’nin kitabında yazılıdır. Birçok İslam âlimleri, Gazzâlî’den bağımsız olarak Recep ayının ilk gecesinin önemli olduğunu belirtmişlerdir. Bu düşüncelerin; Recep ayının, âyet ve hadislerde faziletli bir ay olduğunun yazılı olmasından kaynaklandığı ifâde edilmektedir.

Okuyucularımın Regaib Kandili’ne tebrik ederim.  Sevdikleriyle ve sevenleriyle, huzur ve mutluluk içerisinde nice kandillere erişmesini Cenab-ı Allah’tan niyaz ederim.