“Eğitim çocuğu sevmekle başlar.”
Her 23 Nisan Milli Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nda eğitimin önemi üzerine yazılar yazılıp konuşmalar, değerlendirmeler yapılır. Kurucusu olmaktan gurur duyduğum Çocuk Kasabası anaokulumuzun kutlama etkinliği vesilesiyle bu değerlendirmeyi yazıyorum.
Okul öncesi eğitimiyle ilgili yaptığım araştırmada Kazım Karabekir Paşamızın Sarıkamış Çocuk Kasabası bilgisiyle geçmişte de bu konuda unutulmaz işler yapıldığını öğrendim. Paşa, Kars-Erzurum bölgesinin önce Ruslardan kurtarılması, daha sonra da Ermeni çetelerden temizlenmesini sağlayan komutandır. Bu mücadeleler sırasında bölge insanı büyük acılar, sorunlar yaşamıştır. Bunlardan biri de şehit yetimleri ve kimsesiz bakıma muhtaç çocuklardır. Paşa iyi bir komutan olmakla birlikte bu konulara da önem veren ve çözüm üreten bir yöneticidir. Mart 1919'da Trabzon'dan Erzurum'a geçerken Gümüşhane'de bakıma muhtaç şehit ve yetim çocuklarının olduğunu görmüştür. Erzurum'a gelince önce 33 çocuğun askeriyenin sanayi takımlarında barınma ve eğitim ile mesleki beceri kazanmaları çalışmasını başlatmış, bu konudaki ihtiyacı İstanbul hükümetine bildirerek bölgesindeki bu çalışmayı genişletmiştir. Bu çalışma ile 2000'e yakın kız, 4000'e yakın erkek çocuğunun bakım, eğitim, iş ve imkân sahibi olmaları sağlanmıştır. Kazım Karabekir Paşa bu çalışmaları ile yetimlerin babası olarak da bilinir. Erzurum'daki bu çalışma Ocak 1920'de yatılı askeri mektep, sanayi gürbüzleri, anaokulu mektebi şeklinde yapılmıştır. Aralık 1920'de ise ilk mektep ve ana mektebi Sarıkamış'a nakledilmiştir. Sarıkamış'taki Ruslardan kalma askeri yapıların bir kısmı bu eğitim çalışmasına tahsis edilerek çocuk kasabaları olarak adlandırılmıştır. Bu çalışmaların Ankara tarafından bilinmesi için bir grup öğrenci Ankara'ya gönderilmiş, yaptıkları etkinlikler Mustafa Kemal Paşa tarafından da takdir görmüş ve 30 Haziran 1921'de kurulan Ankara Himaye-i Etfal Cemiyeti Başkanı Bolu Milletvekili Dr. Fuat (Umay) Bey'in konuyla ilgilenmesi istenmiştir. Bu ilgi ile Aralık 1921'de Sarıkamış Himaye-i Etfal Cemiyeti de kurulmuştur. Bu kuruluş 1935'te Çocuk Esirgeme Kurumu adıyla ülke genelinde çocuklara hizmet veren kurumumuzdur (100. Yılında 23 Nisan Çocuk Bayramı yazımda daha detaylı bilgi mevcuttur.).
Sarıkamış çocuk kasabalarındaki eğitim o günün şartlarına göre gelişmiş eğitici şekillerde yapılmıştır. Güzel yaşama, temizlik, kum-çamur dikiş işleri, kağıt-karton işleri, ağaç işleri gibi uygulamalı masalar bunu gösterir. Bu sayede çocukların özgüven, sorumluluk duygusu, sevgi, merhamet ve adalet ve paylaşım duygusu, el-adale becerilerinin gelişmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmalar her cuma drama uygulamalarıyla pekiştirilmiştir. Bu sayede küçükten büyüğe çocukların çeşitli alanlarda bilgi ve beceri sahibi olmaları, kendileri ve çevreleri için daha faydalı fertler olması sağlanmıştır. Bu okullardan yetişip çok üst düzey devlet görevlerine gelmiş olanlar da vardır. Sarıkamış ilçemizdeki Bebek Gölü, Bebek Garnizonu, Bebek Deresi gibi yer isimlerinin o gününün hatırası olduğunu bilmeliyiz.
Kocaeli Başiskele'de 2012'de açılan Çocuk Kasaba’mızı eğitimde 3-4-5 yaşın öneminin bilinciyle açmıştık. Zihinsel gelişimin yüzde 50’sinin ilk 4 yaşta, yüzde 30’unun 4-8 yaşta, yüzde 20’sinin ise diğer yaşlarda olduğu bilgisi bu yaşlardaki eğitimin önemini gösterir. Eğitim başlı başına bir birimdir. Bu işin ehil ve iyi yetişmiş kişiler tarafından, doğru uygulamalar ile yapılması gerekir. Çocuklarımızın iyi yetişmeleri için gerekli ilgi ve fedakarlıklardan kaçınılmamalıdır. Bunun geleceğimizin teminatı olduğu unutulmamalıdır.