Şehidlik bir mertebedir. Şehidlik mertebesinin yolu herkese açıktır. Bu mertebeye ulaşmak için insanların makamları söz konusu değildir.
Şehâdet mertebesine erişenlerden Kur’an-ı Kerim’de birçok âyette söz edildiği gibi şehidler hakkında, güvenilir kaynaklara dayalı Hadis-i Şerifler vardır. Bunlardan birinde şöyle buyruluyor: ‘Rabb’leri onlara görünerek der ki; ‘Ne istersiniz?’ Şehidler cevap verir: ‘Bizi dünyaya döndürmeni, senin uğrunda savaşıp ilk defa öldürüldüğümüz gibi öldürülmeyi dileriz.’
Cihada katılıp, cihad esnasında ölmesine rağmen şehidlik mertebesine ulaşamamak da söz konusudur. İslam âlimlerinin belirttiğine göre; ganimetlerden, askerler arasında dağıtılması gereken bir şeyi alan ve sonra da aldığını, hak edenler arasında dağıtılmak üzere geri getirmeyen, cihad esnasında can verse bile şehid sayılmaz.
Millet olarak şehidlerimizi saygı ile andığımız, aziz hâtırâlarını dâima tâze tuttuğumuz gibi, devletimiz de şehidliklere ehemmiyet vermekte, bakımlı bir şekilde ziyâretlere açık tutmaktadır. Yüce dinimiz İslamiyet de, Müslümanlara, kabirlerin sık sık ziyâret edilmesini tavsiye etmiştir. Maksat, insanoğlunun nereye gideceği gerçeğini zihinlere ve gönüllere yerleştirmektir. Mezar taşları veya kabirler, ziyâretçilere sessizce seslenir: ‘Biz dün, sizin gibiydik. Yarın da sizler, bizim gibi olacaksınız.’ Bu bilgi insanlara, kalp kırmamayı, âhiret için çalışmayı, yardımlaşmayı, insanlığa hizmet etmeyi öğütler.
Şehidliklerin ziyaret edilmesi daha da mânâlıdır. Ziyâretler vesilesiyle genç nesiller, ‘şehidlik’ kavramını şuurlarına yerleştirirler. Şehidler hakkında bilgi sâhibi olurlar ve gerektiğinde şehid olmaya hazır hâle gelirler.
Milletimizin ruh kökleri esâsen şehid olmaya yatkındır. Şehidlikleri ziyâret etmekle, genlerimizde mevcut olan şehid olma temâyülü diri tutulur.
İnsanlarımız şehidlerimizi en duygulu sözlerle överler. Bu sözlerin çoğu şiir kalıbındadır. İman aşkı ile duyguların birleşmesi ile vurguları yüksek kelimeler kullanılır. İfâde edilmeye çalışılan kolay bir olgu değildir. Bir insan kanı akıyor ve bir can gidiyor. Bir beden yok oluyor. Kelimeler öyle seçilmeli ki, okuyanı alıp bir yerlere götürsün. Meselenin ehemmiyetini beyninin içine, düşüncelerinin tam ortasına yerleştirsin.
Şehid ve şehidlik konulu şiirlerin en güzelini, en tesirli ve duygulu olanını Mehmet Emin Yurdakul yazmıştır.