Mutluluğun yolu, kendi üzerinde çalışmaktan geçer. İnsanoğlu, acının ve mutluluğun tohumlarını kendi içinde taşıyor. İç sebepler temeldir. Dış sebepler ikinci plandadır.
Kendi üzerinde çalışmak, kişinin sağlıklı olan ilişkilerini güçlendirmeye çalışmasıdır. Ailesiyle, arkadaşlarıyla ve ilgilendiği gruplarla sağlıklı ilişkiler kurmasıdır. Ancak kendi üzerimizde çalışarak kişisel bilgeliğimizi güçlendirmiş oluruz.
Pek çok kişi, etrafındakileri değiştirip kendine uygun hale getirmeye kafa yoruyor. Bu yüzden asıl ilgilenmesi gereken ve değiştirebileceği şeye odaklanamıyor.
Yüce Kur’an’da, kişinin mutlu olması için kendi içine yönelmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Siz kendinize bakın. “Siz doğru yolda bulundukça yoldan sapanların size zararı olmaz.” (Maide:105). “Başınıza gelen her kötülük, sıkıntı veren her durum, kendi ellerinizin kazandığı günahlar, ihmal ve kusurlar yüzündendir. (Şûrâ, 42/30) . . .
Bir yumurta içeriden kırılırsa hayat başlar. Eğer tavuğa iyilik olsun diye, yumurtayı dışarıdan kırarsak içerideki civcivin hayatı sona erer. Uçakta “Önce kendi oksijen maskenizi takın.” derler.
Bir söz vardır: “Başkalarıyla doluysanız, boşsunuz.” demektir. Bu sebeple kişi her zaman kendini iyileştirmeye ve güçlendirmeye yoğunlaştırmalıdır. İyileşmeye odaklanmak öğrenilebilecek bir davranıştır.
İçten dışa doğru çalışarak kendilerini geliştiren kişiler örnek insanlardır. Örnek insanlar, ruhsal yönden önemli derecede gelişme göstermişlerdir. Hayatı olağan akışına bırakırlar. Kendi üzerinde çalışma veya içeriden dışarıya yaklaşımı, insanların gelişmesi ve ilerlemesini sağlayan doğal yasalara dayanan bir anlayıştır.
Olumlu tutum, olacak olana ve değiştirebileceğine odaklanmaktır. Olumsuz tutum ise tam tersi geçmiş olana ve değiştiremeyeceğine odaklanmaktır.
Stephen Covey, “Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı” adlı muhteşem eserinde etkili insanları şu yedi alışkanlığından bahsediyor. Proaktif ol, sonunu düşünerek işe başla, önemli işlere öncelik ver, kazan kazan diye düşün, empati, sinerji yarat ve baltayı bile. Covey diyor k, özel zaferler genel zaferlerden önce gelir. İçeriden dışarıya yaklaşımına göre Proaktif ol, sonunu düşünerek işe başla, önemli işlere öncelik ver ve baltayı bile özel zaferlerdir.
Dışarıdan içeriye yaklaşımınız göre çalışan kişiler kendilerini kurban olarak görürler. Onlar tüm dikkatlerini diğer insanların zayıflıklarına verirler. Enerjilerinin ve zamanlarının çoğunu boşa harcarlar. Geri kalmış toplumlar ve insanlar sorunların sebebinin “dışarda bir yerde” olduğuna inanırlar. Dışardaki engeli ortadan kaldırdıkları zaman sorunun çözüleceğini düşünürler. Oysa kişinin kendi içinde ürettiği kargaşa dış dünyadaki gerçek tehlikelerden çok daha ürkütücüdür.
Herhangi bir konuda sorun yaşadığımda şu İtalyan atasözü aklıma geliyor: “Oyun bittiğinde, oyun nasıl biterse bitsin bütün taşlar aynı kutuya konur.” Yüce Kur’an’da da “Dünya hayatı bir oyun ve eğlenceden başka bir şey değildir.” (En’âm- 32) buyurulmaktadır. Önemli olan elimize gelen taşlara göre oyunu en iyi şekilde oynamaktır.
Kişi kendi üzerinde çalıştığı kadar, kendisi olur. Jim Rohn’un sözleri ne kadar doğru: "Kendi üzerinizde, işinizden daha çok çalışmalısınız. Kendi üzerinizde çalışırsanız, kendinizi değerli hale getirirsiniz. İşte o zaman istediğiniz her şeyi elde edebilirsiniz...Zengin, güçlü, bilge, sağlıklı ve etkili bir insan haline gelirsiniz."
Douglas Noel Adams’ın şu sözünü de çok beğendim. Suçu başkalarında arıyorsanız, kendi değişme gücünüzden vazgeçmişsiniz demektir.
Kaynak. Zülfikar Özkan, Beynin Mutluluğa Ayarlanması, Pozitif Yayınları, İstanbul, 2021