Pakistan bu yıl aşırı yağan muson yağmurları sebebiyle yine sel felaketi yaşamıştır. Benzeri bir felaketi 2010 yılında da yaşamış ve o sebeple bir yardım faaliyeti için oraya gitmiştim. Sel 220 milyonluk Pakistan’da 33 milyon kişiyi etkilemiş, 1400 ölüm, 12.500 kişi yaralanma ile 2 milyona yakın nüfusun etkilendiği söylenmektedir. Bu felaket sebebiyle 2011 de yazdığım yazıyı yeniden paylaşmak istedim.
İndus nehri kaynaklı suların taşmasıyla, Mezopotamya büyüklüğündeki bir alan selden etkilenmiştir. Buradaki sulama kanalları (bunlar 70 yıl önce İngiliz sömürge döneminde yapılmıştır) ile sulu tarıma uygun hale getirilmiş bölge bu su baskınından etkilenmiştir. Bizim gittiğimizde 1,5 ay sonrası bile bazı alanlardan sular çekilmemişti. İnsanların çoğu yıkılan toprak evlerinin yerine yapılan çadır kentler ve uydur-kaydır çeşitli imkânsızlıklar içinde temin ettikleri çadırımsı yerlerde yaşamaya çalışıyorlardı. Türk Kızılay'ının 2000 adete yakın yapmış olduğu Mevlana evleri ismi verilen afet barınma alanları önemli bir konfora sahip yerlerdi. Türk Kızılayı'nın yaptığı bu çalışma da bizler için bir onur vesilesidir.
Bölgedeki öncelikli ve önemli ihtiyaçlardan birinin temiz ve sağlıklı su olacağı bilgisinden hareketle Kocaeli Büyükşehir Başkanımız Sn. İbrahim Karaosmanoğlu'nun onayı ile bölgeye temiz su arıtma tesisi gönderme çalışması başlatıldı. Türk Kızılayı üzerinden Pakistan Kızılay'ına devredilerek orada böyle bir hizmet verilebileceği öğrenildi.
Arıtma sistemi cihazları temin edilip Pakistan'a gönderildi. Cihazların oraya vardığı bilgisi üzerine ISU'dan bir heyet olarak görevlendirildik. Görevimiz gönderilen sistemin uygun yere yerleştirilmesi ve çalıştırılması ve afet bölgesinin görülerek değerlendirilmesiydi. İSU Genel Müdür Muavini Bahattin Yanık başkanlığında Ben, Hakan Pir, Faruk Nezih ve Levent Özer'le birlikte Karaçi üzerinden bölgeye intikal ettik. Heyetimizin bölgede yaptığı değerlendirme sonucu 80.000 nüfuslu Dera Allah Yar Kasabasını (Belucistan eyaletinin güneydoğusunda) arıtma sistemimizle temiz suya kavuşturabileceğimiz yer olarak seçtik.
Arıtma sisteminin Dera Allah Yar'daki temiz su temin sistemi alanına yerleştirilmesi ve devreye alınması yoğun bir çalışma ile gerçekleştirilmiştir. Bölgedeki Sağlık Bakanlığı'nın kurduğu tıp merkezinin verdiği sağlık hizmeti bizim için diğer bir mutluluk kaynağı olmuştur.
Gördüklerimiz afetin bölgede yaşayan insanlar üzerindeki etkisinin ne kadar fazla olduğunu göstermekte idi. Zaten fakir ve yoksul olan halk bu afetle daha da yoksullaşmış ve yaşama şartları hepten zorlaşmıştı. Kerpiç evlerde yaşanan fakir yaşantı, sel sularına dayanamayan bu evlerin yıkılması ile daha belirginleşmişti. Tablo çok acıklı ve hüzün verici idi. Önce İngiltere'nin sömürge anlayışı tarafından yoksul bırakılmış, daha sonra da kast sisteminin ağalık düzeni insanlara "görmesinler, bilmesinler, istemesinler ve itaat etsinler" şeklinde bir hayat anlayışı benimsetmişti. Müslümanlığın getirdiği kadere rıza ve tevekkül anlayışı afetin ortaya çıkardığı olumsuzlukların tahammülünde insanlar için önemli bir moral destekti.
Bu çalışma ile şu tespitleri yapmış bulunuyoruz;
a- Seçilen ve gönderilen bu yardımın çok yerinde ve uygun olduğu görülmüştür. Taşkın sahasının şu an da dahi en büyük ihtiyacın temiz ve sağlıklı su olduğu belirlenmiştir. Sağlık bakanlığının bölgedeki poliklinik merkezi yetkililerinin görüşü de bu doğrultudadır.
b- Bu ve benzeri afetlerde mutlaka afet bölgesinin ihtiyaçları ve bunların giderilmesinde yöresel alışkanlık ve anlayışların gözetilmesi lazımdır. (Bot giyilmeyen yere bot, bulgur yenilmeyen yere bulgur göndermenin doğru ve yerinde olmadığı gibi).
c- Yardımın yerine ulaşılabilirliliği, dağıtılabilirliliği, kurulup işletilebilirliği değerlendirilip tedbirleri alınmalı ve programlanmalıdır.
d- Gönderilen mekanik ekipmanların teslim öncesi mutlaka işletilmesi kontrol edilmeli, gidecek bölgedeki muhtemel imkansızlıklar tespit edilip tedbirleri alınmalıdır.
e- Gidilecek yere gönderilecek ekiplerin barınma, yeme-içme ihtiyaçları ve emniyetleri üzerinde değerlendirmeler yapılıp programın imkanları bu yönü ile de desteklenip kontrol edilmelidir.
f- Bölgede içme suyu alt yapısındaki kayıp kaçak oranının % 80'leri geçtiği görülmüştür. Dolayısı ile arıtılan suyun şebekeye verilmesi durumunda kayıp kaçak sebebi ile arıtma tesisi kapasitesi çok büyümektedir. Bu sebeple tanker su taşıma sistemi ile temiz suyun ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması uygun olacaktır. Bunun için bölgeye yapılacak yardımlarda temiz su tankeri düşünülmelidir. Bölgede sağlıklı alt yapı yoktur. Kardeş belediyecilik anlayışı ile bölgenin bazı yerleşim yerleri pilot seçilerek buralarda örnek alt yapıya kavuşturulabilir.
g- Selde zarar görmüş bazı okul-cami gibi ortak kullanım mekânlarının tamir, bakım, yenilenerek yapımı gibi yardımlar yapılabilir.
h- Temiz su ihtiyacı düşünülerek daha büyük kapasitede konvansiyonel temiz su arıtma sistemi yapılabilir.
i- Küçük yerleşim yerleri için yer altı kuyuları ile temiz su ihtiyacı karşılanabilir.
Kardeş Pakistan halkının bu afet sebebi ile yeni yardım ve desteklere ihtiyacı vardır. Afetin meydana getirdiği tahribatı Pakistan devletinin yalnız başına çözebilmesi çok zordur. Bunun için oluşturulacak yardım kampanyaları ile uygun olan alanlarda, o insanların yaşama imkânına ve daha sağlıklı yaşama alanlarına kavuşturulmasına destek verilmesi bir insanlık ve de kardeşlik borcudur. Küresel ısınma ve çevre sorunlarının da etkisinin olduğu bu tür felaketlerin tekrarlanmaması için sahip olduğumuz dünya nimetlerinin daha dikkatli kullanılmasının unutulmaması ve uluslararası kuruluşların bu konuya daha çok özen göstermesi gerekmektedir.
Allah'ın her türlü afetlerden bizleri koruması ve tedbirini alma bilinci vermesi dileğiyle...