Binlerce yıllık tarihi geçmişi Osmanlı devletine başkentlik yapan doğal güzellikler ve tarihi eserleri ile Bursa Türk Devletleri teşkilatı tarafından 2022 Türk Dünyası Kültür Başkenti seçilmesi etkinliklerine Türksoy’un daveti ile katılıp belgesel çekimi yaptım. Tarih boyu Bursa, kültür sanat adamları şairler ve yazarlara ilham kaynağı olmuştur.
Bursa Ünlü Ressam Osman Hamdi’yi Etkiledi.
Osman Hamdi Kablumbağa Terbiyecisi Tablosunu Hangi Camiden Etkilenerek Çizdi ?.!
Müzeci ve Ressam Osman Hamdi ünlü kablumbağı terbiyecisi tablosunu Bursa yeşil cami içinde çizdiğini biliyor musunuz. Müze evi ve mezarı Gebze Eskihisar’da olan Sultan Abdülhamid Han kültür ve sanat baş danışmanı Osman Hamdi, Bursa’daki tarihi eserlerden etkilenmiş çok sayıda tablosunu çizmiş. 2022 Türk Dünyası Kültür Başkenti seçilen Bursa’da Yeşil Cami ve Yeşil Türbede Osman Hamdi’nin ünlü resmî kaplumbağa terbiyecisi tablosunu çizdiği Yeşil Cami ikinci katında devri alem belgesel programı
www.devrialem.tv olarak belgesel çekimi yaparak tarihe not düştük.
Yeşil Cami ve Türbede 6 Resim
Osman Hamdi Bey, Yeşil Cami Önü adlı tablosunda caminin taç kapısına; Kaplumbağa Terbiyecisi tablolarında caminin üst katında yer alan hünkar mahfiline; kendisini Kur’an okurken çizdiği Kur’an Okuyan Hoca ya da Kur’an Tilaveti adıyla bilinen tablosundaysa caminin girişteki sol eyvanına yer vermiştir. 2019 yılında Londra'da bir müzayede de 4 milyon 640 bin sterline alıcı bulan Yeşil Cami'de Kur'an Dersi tablosunda harim mekanının doğusunda yer alan tabhane önündeki iki insan figürü resmedilmiştir. Kur’an Okuyan Hoca tablosunun orijinal halini Sakıp Sabancı Müzesi’nde ziyaret edebilirsiniz. Kaplumbağa Terbiyecisi'nin birinci versiyonuna ise Pera Müzesi ev sahipliği yapıyor. Osman Hamdi Bey'in İzinde serisinin ilk yazısında bu konuda daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz. Kampüsten eve Web sayfasından yararlanarak hazırladığımız yazıyı sizlerle paylaşıyoruz.
Yeşil Cami
Yeşil Cami, mukarnaslı ince taş işçilikli taç kapısı, pencere ve kapılarındaki muazzam ahşap işçiliği ve iç mekandaki çinileriyle Bursa’daki önemli Osmanlı dönemi eserlerinden biri. Osman Hamdi Bey’in 1880 tarihinde Bursa’da Yeşil Cami ve Yeşil Türbe’yi ziyaret ettiğini hem dönemin gazetelerinden hem de daha sonra ortaya çıkan defterlerinde bulunan çizim ve notlarından biliyoruz. 2016 yılında bir müzayede de 13 milyon 509 bin liraya satılan bu tablo Osman Hamdi Bey’in Bursa’yı ziyaretinden kısa bir süre sonra 1882’de tamamlanmıştır. Tabloda caminin taç kapısındaki mukarnaslı taş işçiliğine, ahşap kapının detaylarına ve kapının üzerinde yer alan kitabenin de incelikle işlenmiş olduğunu görüyoruz. Ancak Osman Hamdi tablolarında yer verdiği mimari ögelerin bir kısmını mevcut durumundan farklı bir şekilde ele alarak bir kurgu oluşturduğunu diğer tablolarından da biliyoruz. Bu tablosunda da Yeşil Cami’ye mevcut durumunda var olmayan bir merdiven eklemiştir. Yapının taç kapısının solunda yer alan nişte mimara ait bir kitabe yer almaktadır. Bu kitabede caminin mimarının ismi yer almaktadır: "Hacı İvaz bin Ahi Bayezid gufire lehuma." (Ahi Bayezid oğlu Hacı İvaz, Allah ikisine de rahmet etsin). Tabloda bu kitabeye olduğu haliyle yer verilmiştir. Yine kapının üzerinde yer alan üç satırlık kitabede yer alan karmaşık yazı yerine tabloda daha sade bir yazının yer verildiğini görüyoruz. Kitabenin üzerindeki küçük pencere ise bu tabloda yer almıyor. Ama Kaplumbağa Terbiyecisi'nin iki versiyonunda da bu pencerenin iç mekandan görünüşünü tablolarda görüyoruz.
Osman Hamdi Bey'in İzinde Mekanlar - Bursa Yeşil Cami
Kaplumbağa Terbiyecisi tablosunda yer alan mekan caminin hemen girişteki üst katında bulunan hünkar mahfilir. 1906'da tamamlanan birinci versiyonunda Şifâü’l-kulûb likâü’l-mahbûb (Kalplerin şifası, Sevgiliyle buluşmaktır) yazılı hat levhasının yanına ikinci versiyonda sarı bir levha üzerine Muhammed yazısı göze çarpmaktadır. Osman Hamdi Bey'in mekanın mevcut halinde bulunmayan ve buna benzeyen yazıları tablolarına sıkça eklediğini biliyoruz. Hatta belki bunların ilk fikir aşaması olarak bulunan defterlerinde de mekanın özgün halinde olmayan yazılara yer verdiğini görüyoruz.
Osman Hamdi Bey'in İzinde Mekanlar - Bursa Yeşil Cami
Osman Hamdi Bey'in tablolarına konu olan bu camiyi ve Bursa'nın başka mekanlarını kim bilir belki bir gün Evliya Çelebi'nin izinde gezmeye devam ederiz. Ama Yeşil Cami'yi farklı bir gözle gezdiğimiz bu geziyi sonlandırırken Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Beş Şehir adlı kitabından bir kısımla bitirmiş seyyahın yazısının tümünü bu ling den okuyabilirsiniz. (https://www.kampustenevar.com/.../osman-hamdi-beyin...(kaynak kampüsten eve Web sayfası )