Halil İbrahim KAHRAMAN

Doktor

Covid-19 Salgını Ne Zaman Bitecek?

Aralık 2019 yılında Çin’de başlayıp kısa sürede tüm dünyayı etkileyen bu salgın hastalığı ikinci yılını doldurmaktadır. Bugüne kadar ülkemizde 8 milyon insan bu hastalığa yakalanmış ve 75 bini ölümle sonuçlanmıştır. Dünyada ise 250 milyon insanın bu hastalığa yakalandığı ve bunların 5 milyonunun ölümle sonuçlandığı bilinmektedir.

Salgın hastalıklar insanlık tarihinde her zaman önemli değişimlere sebep olmuştur. 1918’de başlayıp 3 yıl süren İspanyol gribinin savaşın bitmesinde etkili olduğu söylenir. Daha önceki veba-kolera salgınları insani ve idari felaketleri yaşatmıştır. Covid-19 salgını da benzeri zorlukları günümüz insanına yaşatmış ve yaşatmaya devam etmektedir. İşimizde, aşımızda, komşuluk ilişkilerimizde, ibadetlerimiz dahil tüm toplantılarımızda direkt veya dolaylı olarak farklı mecburiyetleri yaşadık, yaşamaktayız. Çevremizdeki bu hastalığın sebep olduğu beklenmeyen ölümlerin üzüntüsü bir yana, bir çoğunun cenaze törenlerine bile katılamayışımız; hastalanan komşu-eş-dost ve akrabalarımızın kapılarını çalıp yüz yüze geçmiş olsun bile diyemeyişimiz hüznümüzü, acımızı arttıran olaylar zinciridir.

Covid-19’un hayvanlardan geçen ve yapı değişikliği ile insanlarda ağır solunum yolu sorunları yapabilen bulaşıcılık vasfı kazanmış corona grubu bir virüs olduğunu biliyoruz. Virüslerdeki mutasyon dediğimiz yapı değişikliklerinin de etkisiyle ile salgın devam ettirmektedir. Viral enfeksiyonlarda bu durum bilinen bir gerçektir. Grip aşılarının her sene yeniden uygulanması bu sebepledir. Alfa, beta, gama, lamda... varyantları bugüne kadar bilinen çeşitleridir. En yaygını delta varyantı olup 2020’nin yarısında Hindistan’da tespit edilip yayılmaya başlamıştır. Bu varyant bulaşıcılığı daha fazla, aşısızlar için daha ağır hastalık yapma özelliğindedir.

Enfeksiyon hastalıkları için en önemli silah AŞI’dır. Birçok bulaşıcı hastalık aşılar sayesinde tehlikeli hastalık olmaktan çıkmıştır. Covid-19 yeni bir virüs olduğu için aşısı yoktur. Ayrıca tıbbın elindeki viral enfeksiyonlarında kullanılan ilaçların etkisiz olması Covid-19 salgını ile mücadeleyi zorlaştırmakta ve salgını insanlık için daha tehlikeli hale getirmekteydi.

Yapılan bilimsel çalışmalar sayesinde aşının bulunması ve 2021 başlarında uygulanmaya başlaması salgının 3. Dalgasını daha kolay ve daha az ölümlü sonuçlarla atlatılmasını sağlamıştır. Sağlık çalışanlarının ve risk gruplarının aşılanarak bağışıklık kazandırılması bu kesimlerdeki hastalanma oranı ve ölüm oranını çok azaltmıştır. Lakin aşılanmanın gerekli hız ve sayıda yapılamaması, aşı karşıtlığı şeklinde bilimsel olmayan bilgilere inanan insanların aşılarını yaptırmamaları 2021 sonbaharında 4. Dalga diyebileceğimiz bir sonucu doğurmuştur. Aşı olmayanlardaki bu durum maalesef ölümlü vaka sayılarını da arttırmış ve bu dönemde de şu ana kadar 25 binden fazla insanımız hayatını kaybetmiştir.

2022 yılına giderken hastalık hala salgın vasfını sürdürmektedir. Ağır karantina uygulamaları olmasa bile koruyucu tedbirlere uymamız gerekmektedir. Aşının koruyucu etkisini unutmadan hatırlatıcı dozların yapılması ihmal edilmemelidir. Hastalıklarda bağışıklığın önemini unutmamalıyız. Bu sebep ile bağışıklığı kuvvetlendirici beslenme, spor, temizlik ve benzeri durumlara daha çok dikkat edilmelidir.

Salgın ne zaman sonlanır derseniz şu anda korunma tedbirleri ve aşılanmanın sağlayacağı duruma bakar. Çünkü burada virüsün yeni mutasyonlarının ne yapacağını bilememekteyiz. Sevindirici bir husus Amerika, Almanya, Japonya’da üretilen, önümüzdeki günlerde kullanma imkanına kavuşacağımız antiviral bir ilaç(Mona pinavir) bu salgını korkulu olmaktan çıkaracak gibidir. Bu ilaç grip tedavisinde kullandığımız ilaçlar gibi ağızdan alınan ve akciğer enfeksiyonuna dönüşmeyi önleyen bir etkiye sahip olduğu iddia edilmektedir. Bu bilgi doğru ve bu ilaç kullanıma girerse Covid-19 salgını 2022’nin birinci çeğreyi sonunda bitecektir.

Salgınsız ve hastalıksız nice sağlıklı günlere.