Adalet ve hukuk sadece Türkiye’de değil, bütün dünya ülkelerinde tartışılıyor. Mahkeme salonlarında büyük harflerle 'Adalet Mülkün Temelidir' yazısı çok anlam ifade eder.
Adalet, her bakımdan çok önemlidir. Adalet, insan haklarının da temelidir.
İnsan haklarını en çok dile getiren Avrupa ülkelerinde sığınmacıların yaşadıkları acı durum, Avrupa’nın gerçek yüzünü gösteriyor.
İslam coğrafyası ise Avrupa'dan daha kötü, birçok İslam ülkesinde gördüklerim insan hakları ve adalet açısından hem üzücü ve hem de düşündürücü.
Kur'an ayeti ile yüce Allah'ın kesin emri olan adaletli olun emrine rağmen, adalet hep tartışma konusu olmuş, birçok İslam ülkesinde insan ve hayvan haklarına saygı gösterilmemiş.
Türkiye Devleti olarak, adalet reformundan söz edildiği bu günlerde 30 yıldır tanıdığım değerli hukukçu arkadaşım Av. Necmi Özen Bey'in insan hakları ve adaletle ilgili yazıp, bizimle paylaştığı yazıyı bugün sizlerle buradan paylaşmak istiyor ve kendisine teşekkür ediyorum.
***
İNSAN HAKLARI, ULUSLARARASI HUKUK ALANINDA İSLAM ÜLKELERİ NEDEN YOK
İnsan Hakları ve adalet, ülkemizin dünyanın ve uluslararası hukukun en çok kullandığı kavramlardandır.
Günümüzde de tüm dünyanın en çok gündemini işgal eden bir konudur. Birleşmiş Milletler ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi gibi büyük organizasyon ve uluslararası kurumlara rağmen hak ihlallerinin günümüzde artarak devam ettiğini görüyoruz.
Son yüzyılda, dünyanın hakim gücü olan batı uygarlığı insan hakları alanında seküler, liberal ve laik anlayışını dini değerleri dışlayarak evrenselleştirmeye çalışmaktadır.
Dünya ve insanlık bunun acı sonuçlarını yaşamış yaşamaya da devam etmektedir.
Modernizmin kurucularından, Jürgen Hoberman dahi post modernizm çağında dindar bir insan kendini ifade edemiyorsa, dini değerlerin hukuk düzeninde yer alması gerektiğini ifade etmiştir. Batının günümüzdeki bu anlayışını John Esposito laikçi köktencilik olarak nitelendiriyor.
1789 tarihli, İnsan ve Vatandaş Hakları Beyannamesinin John Loce gibi kurucu liderlerinin hıristiyan doğmalarından hareketle beyannameyi hazırlamış olmalarına rağmen bugün gelinen nokta Avrupa ve dünyamız adına üzüntü vericidir.
Avrupa ülkeleri, bugün insan haklarının korunması ve uygulanması hususunda dünyanın diğer ülkelerine göre, daha ileri noktada olmasına rağmen, sömürgecilik anlayışını halen devam ettirmeleri, insani müdahale hakkını, sadece sömürü düzenini devam ettirmek amacıyla yaptıkları için insanlık, korkunç trajedilerle karşı karşıya kalmaktadır. Öyleki sekülarizmin ve sömürgeciliğin pençesinde olan batı uygarlığı kendi milletlerini refah toplumu yaparken tüm insanlığı emperyalist amaçlarına kurban etmektedir. Batıda hakim olan bu anlayış kendi toplumlarını da zamanla etkileyecektir.
Batının, dini kamusal alandan dışlayan, ben merkezli, bireyi esas alan özgürlük anlayışı, insan hakkının bir amaç değil araç olarak kabul eden hakim insan hakları paradigması, sorgulanmalıdır. Ülkemizde de aynı anlayış tezahür etmiştir. Ülkemizde, Batı ülkelerinin en katı ve seküler yönetimlerinden daha seküler bir yönetim anlayışı, dini ve sosyal değerleri toplumsal hayatın dışına atan yönetim tarzı, sergilenmiştir. Neredeyse, insanların yatak odası dışında kamusal alan ilan edilmeyen alan bırakılmamıştır. Kamusal alanda başörtüsü takanlara cezalar verilmiş temel insan haklarından biri olan eğitim hakkı engellenmiştir.
Batının bu, ben merkezli özgürlükçü paradigması, kişiyi, aileyi ve toplumu yıpratmaktadır. Batıda ve ülkemizde aile müessesesi çatırdamakta evlilikler sona ermektedir. Batı uygarlığında Homoseksüellik ve türevleri zirve yapmış, hem cinslerin evliliği aile müessesesi'ni temelden sarsmıştır. Avrupanın bu yaklaşımı ülkemizi ve diğer ülkeleri de etkilemektedir. İlimizde bir meclis üyemizin adını bana bildirdiği, bir mahallede bir yılda yapılan 12 evlilikten 11 tanesinin boşanma suretiyle neticelendiği bilgisi karşı karşıya olduğumuz tehlikeyi ortaya koymaktadır.
Batı sekülarizmi tüm dünyaya dayatmaktadır. Batılı ülkeler, insan haklarını gerekçe göstererek " İnsanı Müdahale Hakkı " çerçevesinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararı ile başka ülkelere müdahalede bulunmaktadır. Tarafgir davranarak kararlar alınmakta emperyalist amaçlarla müdahale edilmektedir.
Filistinle ilgili Birleşmiş Milletlerde alınan kararların hiçbiri uygulanmadığı gibi Bosna, Libya, Suriye, Irak, Somali ve Ruanda da Birleşmiş milletlerin tutumu, endişe verici niteliktedir.
Birleşmiş Milletler, İslam ülkeleri sözkonusu olduğunda çifte standart uygulamaktadır. Koruma sorumluluğu ilkesi çerçevesinde İnsanı Müdahale Hakkını istisnai olarak kullanan batılı güçler, sömürü düzenlerini devam ettirmek amacıyla bu ilkeden istifade etmektedirler. Bizdeki seküler insan hakları savunucuları ile İslam dünyasının batıda eğitim almış liberal seküler İnsan hakları savunucuları da bu durumu görmezden gelmektedirler. Hatta bununla kalmayıp İnsan Hakları konusunda milat olarak batının tarihini esas almaktadırlar.
Afrika, Asya kıtasında ve İslam dünyasında insan haklarının seyri farklı olarak değerlendirilmelidir.
Peygamber efendimizin Medine sözleşmesi ve Veda hutbesi, insan hakları konusunda dünya tarihinde bir inkılaptır. Veda Haccı hutbesi, insanın değerini, evrensel insan kardeşliğini, ırk, renk ve sınıf gibi mülahazalara dayanan bütün ayrımları kaldırıcı bir kardeşliği savunan prensipler ihtiva etmektedir. Burada canların, malların mukaddes olduğu ilan edilmiştir. O insanlara hitaben: " Hepiniz Adem'in çocuklarısınız. Adem ise topraktan vücut bulmuştur." demiştir.
İslam' da bütün insanlar adalet karşısında eşittirler. İslam hukukçuları özellikle İmam Ebu Hanife bir müslümanın bir zımmiyi (gayrı müslim tebaayı) öldürmesinin, müslümanın müslümanı öldürmesinden daha ağır olduğu görüşünü beyan etmiştir. (Kaşani, VII/237,İbnu Melek, 37.) Sonuç olarak insan mü'min olsun olmasın, Allah'ın kulu ve güzel emanetidir. İnsanlar arasında, insan olma bakımından her hangi bir fark görmemek, onları eşit hak ve değere sahip varlıklar olarak kabul etmek, İslamın'ın hümanizma anlayışıdır. (Akşit, M Cevat, İslam Ceza Hukuku ve İnsani Esasları s.13)
Yeni doğmuş köpek yavruları zarar görmesin diye, ordunun yönünü değiştiren, yavruların başına nöbetçi koyan bir peygamberin ümmetinin insan hakları konusundaki hassasiyetinden şüphe etmemek gerekir. Bugün Osmanlı imparatorluğunun yüzyıllarca hakim olduğu coğrafyada her dinden her ırktan insan özgürce yaşamıştır. İslam devletleri, Peygamber Efendimizden itibaren hem islam coğrafyasında hem de etki alanlarında insan haklarının teminatı oldular.
Osmanlı imparatorluğu uzun yıllar Avrupadaki uluslararası hukuk ve kamu hukuku alanındaki gelişmelere seyirci kaldı. İlgide duymadı. Kendi değerler sistemini içselleştirmiş, özgüveni vardı. Çünkü Avrupa ile yaptığı her savaşı kazanıyordu. Avrupadan çok daha ilerdeydi. Ulus devlet sistemine de soğuk bakıyorlardı.
Osmanlı aydınları, batılıların kamu hukuku alanındaki gelişimine şüpheli bakıyor, bu hukuk sistemini, Avrupanın sömürü aracı ve hakimiyet kurmak için kullanılan bir araç olarak düşünüyorlardı. Osmanlılar 1856 Paris anlaşması ile Avrupa hukukunun parçası olmuştur.
Prof. Berdal Aral' ın da ifade ettiği gibi Osmanlı hukukçuları 19. yüzyılda Uluslararası hukuk alanında çok önemli çalışmalar yapmışlardır. Bu çalışmalarda ve yazdıkları eserlerinde Osmanlının hukuk alanında değişim yapması gerektiğini savunmuş ve uygulamaya koymuşlardır. Uluslararası hukuk alanında çok değerli çalışmalar yapmışlardır. Bu dönemde dört beş yabancı dili anadili gibi bilen çok sayıda uluslararası hukuk uzmanı hukukçular yetişti.
Osmanlı imparatorluğunun yıkılması ile birlikte islam hukuku, islamın temel hak ve özgürlükler alanındaki temel prensipleri ve görüşleri Birleşmiş Milletler ve Avrupa Ülkeleri nezdinde temsil edilmemiştir. İnsanlık bu değerlerden mahrum kalmıştır.
Günümüzde, İslam ülkelerinin durumu içler acısıdır. İslam ülkeleri Avrupada olduğu gibi bir araya gelmek zorundadır. Birlikte İnsan Hakları Komisyonları, ISLAM ÜLKELERİ, İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ gibi kurumları kurma mecburiyeti hasıl olmuştur. İslam ülkeleri ve Türki Cumhuriyetler, birlikte, Ortak Pazar ve Gümrük Birliği benzeri Uluslararası Organizasyonları kurmaları gerekmektedir. Bu organizasyonların kurulması neticesinde islam devletlerinin yönetimleri ve idarecileri insan hakları konusunda islami değerlere uygun hareket etmek zorunda kalacaklardır.
(Kaynak: Eğitimci ve Hukukçu Av. Necmi ÖZEN)