Oğuz ÇETİNOĞLU

Ekonomist, Araştırmacı-Yazar

ocetinoglu1@gmail.com

Dil Bahisleri -13

KUŞAK

Nesil’ kelimesinin yerine konulmak üzere uydurulmuş bir kelimedir.  Birbirine yakın zaman diliminde doğanlar’ mânâsındadır.

Arapça olan ‘nesil’ kelimesinin yerine eskiden de kullanılan ‘kuşak’ kelimesi, canlandırılmaya çalışılmıştır. Kelimenin, kemer ve mıntıka gibi mânâları da vardır. Nesil kelimesinin ifâde ettiği mânâ, mücerret (elle tutulmayan, gözle görülmeyen); kuşak kelimesi ise müşahhas (elle tutulan, gözle görülen) bir varlığı ifâde etmektedir.  Kuşak kelimesi, konuşma dilinde terim değildir, köylü ağzında basit bir mânâsı vardır. Dolayısıyla köylünün dilindeki her kelime terim yapılmaya kalkılsa dilimizdeki kelime sayısı azalacaktır. Anadolu’da bir söz vardır: ‘Her yolcunun istediği yere han, hamam, kervansaray yapılmaz.’

Kelimenin kökü de eki de belli değildir. Açık ifâdesiyle uydurmadır.  ‘Trajik bir başarı’ olan dil devrimiyle birlikte Türkçe’ye sokuşturulmuş bir kelimedir.

Türkçe’nin sâdeleşmesi maksadıyla harekete geçenler ve bu maksatla zaman zaman kaidelere riâyet etmek lüzumunu bir kenara bırakıp kelime üretmek adına kelime uyduranlar, ‘nesil’ gibi yabancı (yâni Arapçadan gelen) kelimelerin dilimizden atılması gerektiğini iddia ediyorlar. Burada akla gelen soru şudur: ‘Nesil’ kelimesi Fransızca veya İngilizce olsaydı yine dilimizden atılması gerekecek miydi?

ÇOK ÂCİL…

Dil dâvâmızla alakalı kurtuluş savaşını derhal başlatmamız gerekiyor. Dilimiz Türkçeyi kaybedersek, candan aziz vatan toprakları dâhil, kaybedilecek hiçbir değerimiz kalmayacaktır.

DEVRİK CÜMLE…

Türkçe hassasiyeti olmayanlar, mandaların keyifli keyifli çamura gömülüşü gibi zevk duyarak, konuşmalarında ve yazılarında her vesile ile devrik cümle kullanıyorlar.

FARKINDA MISINIZ?

Eğer bir ‘Dil Cezâ Kanunu’muz olsaydı, dil yanlışları sebebiyle, (bu satırların yazarı da dâhil olmak üzere) sicili temiz bir kalem erbâbı bulmak imkânsız olurdu.