İttihat ve Terakki Partisinin üç Paşasından biri olan Enver Paşa, 04 Ağustos 1922 târihinde Kurban Bayramı Namazını kıldıktan bir müddet sonra Ermeni asıllı bir Rus subayı tarafından şehit edildi.
Osmanlı Devleti, Almanya’nın müttefiki olarak dâhil ettiği Birinci Dünya Savaşı’nda mağlup ilan edilince Türkiye’yi terk etti. Önce Almanya’ya, sonra da Rusya’ya gitti. Moskova’dan aldığı izinle Rusya Müslümanları Kongresini topladı. Kongrede delegelerin ısrarlı talepleri üzerine Rusya’ya karşı bağımsızlık savaşı veren vatanseverlerin oluşturduğu ordunun komutanlığını üstlendi.
Özbekistan’da Buhara vilâyetinin Çegan mahallinde Ruslarla çarpıştı. Önemli zaferler elde edip bölgede hâkimiyet sağlayınca Moskova’ya bir heyet göndererek kurduğu devletin tanınmasını istedi. Moskova, cevap olarak Enver Paşa’nın üzerine Kızıl Ordu’yu gönderdi. Kızıl Ordu çok güçlüydü. Girdiği her yeri kontrolü altına aldı.
Enver Paşa, Kurban Bayramı namazını askerleriyle birlikte kıldıktan ve bayramlaştıktan sonra dağdaki karargâhına giderken, Kızılordu ile karşılaştı. Açılan yaylım ateşi ile 41 yaşında iken şehit oldu.
Cenaze namazına yüz binlerce Türk katıldı. Musalla taşındaki tabutunun ayak kısmını öpebilenler, kesilen sakalından bir küçücük tel alabilenler... kendilerini dünyanın en bahtiyar ve en zengin insanı sayıyorlardı.
Türkistan Türklerinin efsâne kahramanı Enver Paşa’nın ölümü ile hürriyet mücâdelesi yavaşladı fakat sona ermedi. Komuta ettiği askerler, Paşa’ları gelmeden önceki gerillâ savaşlarını devam ettirdiler. Yâveri İbrahim Bey, Paşa’sının intikamını almak için en şiddetli çete savaşlarını yönetiyordu. Kızıl Ordu’ya büyük kayıplar verdirdi. Tam on iki yıl, Paşa’sının ulaşamadığı zaferi aradı. Sonunda esir düştü, işkence ile O da şehit edildi.
Türk Cumhuriyetleri’nde yaşayan Türklerin gönlündeki vatan sevgisini pekiştiren âmillerden biri Enver Paşa, diğeri İbrahim Beydir. Bu sebeple Türk Dünyası’nın her tarafında Enver ve İbrâhim ismine çokça rastlanır.