Oğuz ÇETİNOĞLU

Ekonomist, Araştırmacı-Yazar

ocetinoglu1@gmail.com

20 Temmuz 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı

 

Kıbrıs, 1571 yılında Osmanlı yönetimine geçti. Daha önce Ada’da Venedikliler hâkimdi. Osmanlı yönetimi, Venedikliler’in elindeki mülkü Rum Ortodoks Kilisesi’ne aktardı. Kiliseye geniş yetkiler verdi. Böylece Rum kilisesine ve toplumuna güç geldi. Zamanla bu güç Türkiye’den gelip yerleşen Türklere karşı kullanıldı.

1878’de Rusya karşısında zor durumda kalan Osmanlı Devleti, Kıbrıs’ın yönetimini geçici olarak İngiltere’ye verdi. Birinci Dünya Savaşı’nda da İngiltere, Kıbrıs’a el koydu.

Kıbrıs adası resmen 1924' de Türkiye’nin kuruluş anlaşmaları olan Lozan Barış Sözleşmesi’nde İngiltere toprağı olmuştur. Türkiye o günün şartları gereği Kıbrıs adasının üstündeki İngiliz egemenliğini resmen kabul etmiştir.

1950’lerin sonlarında Yunanistan’ın desteği ile Kıbrıslı Rumların bağımsızlık hareketi başladı ve milletlerarası anlaşmalara dayanan bir Türk-Rum Ortak Devleti kuruldu. Fakat Rumlar böyle bir Ortak Devlet’e razı olmadılar. Kıbrıs’ın tamamının yönetimine kendileri el koyma yoluna gittiler. Milletlerarası anlaşmaları ve anayasayı çiğneyerek ve de soykırımla Türklere saldırılarda bulunarak, 1963 yılında Ortak Devlet’i yıktılar.

1974 yılına gelindiğinde Dönemin Başbakanı Bülent Ecevit, adada gelişmelerin kötüye gitmesi sebebi ile diplomatik görüşmeler yapmak üzere Londra'ya gitti. Âcil olarak toplanan TBMM, Hükümete genel savaş açma yetkisi verdi. 20 Temmuz 1974 târihinde Türk ordusu Kıbrıs’a girdi. 15 Kasım 1983 târihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Kuruldu.