Nasıl gidilir?
Şanlıurfa, İstanbul’a yaklaşık 1.300 km, özel araçla 17-19 saat sürüyor. Yollar çoğunlukla otoban, fakat çok yoruyor. 7-10 gün kalmak ve arada Gaziantep, Hatay, Kapadokya vb. yerleri görmek isterseniz, molalarla gezerek gidilebilir. Bence çok güzel olur.
Otobüs 18-20 saat sürüyor, otobüsler iyi, koltuklar rahat, fakat yol çok uzun. Uçaktan korkanlar için tercih edilebilir.
Her gün, sabah - akşam devamlı Ankara ve İstanbul Sabiha Gökçen ve Atatürk Havalimanından uçuşlar var. Erken alırsanız ucuza bilet bulabilirsiniz. Bir saat sürüyor. GAP Havaalanı Urfa’ya 40 km, HAVAŞ servisleri var, ucuza şehre getiriyorlar. Taksi için pazarlık yapmanızı öneririm. Nerede kalınır?
Şanlıurfa’da 4-5 yıldızlı oteller mevcut. Hilton, Ruha Otel, Dedeman Otel, Nevali Otel temiz ve güzel. Harran Oteli, Grand Urfa, Akgöl Oteli’ni temiz ve iyi buluyorlar. Ucuz olsun kalite önemli değil denirse Turizm Uygulama Oteli ve Öğretmen Evi’nde boş yer varsa tercih edilebilir.
Nereleri gezmeli?
Harran harabeleri ve kümbet evler: Şehir merkezine 45-50 km uzaklıkta, kalenin duvarlarının bir kısmı kalmış, Medresenin yıkıntıları var. Ulu Cami’nin sadece minaresi ayakta kalmış. Bir zamanlar İslam dünyasının önde gelen bilim merkezlerinden birisi olan Harran’ı görmenizi tavsiye ederim. Kümbet evler harabelerin hemen yanında, sıcak iklime uygun mimari örneklerini incelemenizi öneririm. Evlerde mırra veya menengiç kahvesi içebilirsiniz. Yöresel el işleri alabilirsiniz. İki ila dört saatte gezilebilir.
Göbeklitepe: Milattan Önce 7.000-10.000 yıllarında avcı toplayıcı kabileler ilk olarak Suriye-Filistin ve Güneydoğu Anadolu’da yerleşik hayata geçmişler. Bunlara ait birçok arkeolojik eser bulundu. Bu toplumlarda dini inancın olmadığı düşünülüyordu, Göbeklitepe buluntuları bu insanların oldukça gelişmiş bir yerleşim yeri ve son derece estetik süslemelerle bezenmiş tapınak inşa ettiklerini gösterdi. Şehir merkezine 15 km uzaklıkta, Mardin yolundan sapılıyor, 30 dk ulaşılabilir ve yarım saat ve bir saatte gezilebilir. Yakınında tehcir öncesi eski ermeni yerleşiminde Germüş Kilisesi görülebilir.
Birecik ve Halfeti: Birecik Urfa’ya 70 km uzaklıkta Fırat nehri kıyısında güzel bir ilçe, nehir kenarında gezilip çay içilebilir. Kelaynak kuşları üretme çiftliği görülebilir. Oradan Halfeti’ye geçilir. 40 km daha gitmeniz gerekiyor. Yeni Halfeti de bir şey yok, Birecik barajının bir kısmını sular altında bıraktığı eski Halfeti görülmeye değer. Baraj gölünde tekne turları yapılıyor. Memluklerin Anadolu’daki son kalesi Rum Kale’yi gezilebilir. Mevsiminde siyah renkte açan, karagül görülebilir. Dönüşte baraj gölü kenarında şabat balığı (yayın balığı cinsi) yenebilir. Eğer sabah yola çıkıp akşam dönüşte Birecik’e uğrarsanız ve vaktiniz varsa Şark sofrası’nda haşhaş kebabı, mevsiminde patlıcan kebabı ve Öz İkizler Kadayıf Salonu’nda kadayıf (Urfalıların künefeye verdiği isim) yiyebilirsiniz.
Atatürk Barajı: Dolgu hacmi bakımından Türkiye’nin en büyük barajı, ekonomimize katkısı çok. Bozova yolundan 70 km uzaklıkta bir saate gidilebilir. Adıyaman yolu üzerinde, Adıyaman ve Nemrut tapınağını görmek isteyenler için giderken uğranabilir. Piknik yapmak ve serinlemek için uygun.
Ceylanpınar Ceylan Üretme Çiftliği: Urfa’ya 142 km, iki saatte gidilebilir. Benim fırsatım olmadı. Burası ikiye bölünmüş kasabalardan, sınırın ötesi Rasul Ayn olarak biliniyor. Ceylanpınar Çiftliği dünyanın en büyük çiftliklerinden, burada bir ceylan koruma alanı var. Eğer giderseniz Viranşehir yolunda Hz. Eyüp peygamberin türbesini, Viranşehir İbrahim Ağa Konağı görülebilir.
Urfa Merkez Gezisi:
Urfa'nın etrafında yakınlarda tarih sevenler için Deyr Yakup manastırı harabeleri var. Urfa merkezde Balıklıgöl’e giderken Eyyüb-i Türk sultanı Nurettin Zengi yapımı manastır mimarisi ile yapılan, Emevi minaresi olan Ulu Camiyi görmenizi öneririm. Balıklı Göl etrafında Hasan Paşa Camii, Balıklıgöl’den su içinden geçiyor, yazın serinlik veriyor. Hemen yanında Dergâh Camii ve külliyesi var. Yakınında Kent Müzesi, bilgisayarla kentin tanıtımı yapılıyor. Yine yakın yürüyerek Vali Kemalettin Gazezoğlu Kültür Merkezi (Reji Kilisesi), Fırfırlı Camii (1956 yılında camiye çevrilen eski ermeni kilisesi) görülebilir. İbrahim Tatlıses Müzik Müzesi, Mutfak Müzesi ve Şanlıurfa Müzesi görülebilir. Balıklıgöl etrafında bedestende aradığınız her şey var. Yöresel hediyelik ve el sanatları işlemeleri, isot, antep fıstığı vb. yöresel ürünleri alabilirsiniz. Dinlenmek isterseniz Gümrük Handa çay, meşrubat içebilirsiniz. Yazın meyan kökü şerbeti meydanlarda satarlar, denenebilir. Urfa merkez için en az bir gün ayırmanızı tavsiye ederim. Eski şehrin sokaklarında gezip kaybolun, ilginç bir deneyim olur.
Nerede ne yenir?
Sabah kahvaltısında ciğer yemek istiyorsanız, en meşhurları İpekyolu caddesinde Sevgi ciğer salonu, bir de Şire pazarında Ciğerci Yusuf var. Urfa’da akşamları merkezde her yerde kebap ve ciğer kokusu gelir. Günün her saati ciğer yenebilir. Kışın Dergâh Camii yanında sabah namazından sonra kahvaltıda yöresel tirit yenilen yer var. Genelde saat 8-10 gibi bitiyor.
Eğer esnaf lokantası ve sulu yemek istiyorsanız, belediye yanında Gülhan Restoran en iyisi, Urfa’nın geleneksel yemeklerini tadabilirsiniz.
Gittiğim lokanta servis iyi, lüks olsun isterseniz Balıklı Göl yanında Ruha Kebap, Abide meydanında Çulcuoğlu Kebap ve Baklava, DSİ arkasında Dedecan Kebap ve Sporyum Kebap Salonu lezzetli rahat yemek yenebilecek yerler. Yani masası, sandalyesi düzgün ve temizdir. Eğer ben lezzete bakarım, esnaf lokantası da olabilir derseniz, M.Akif İnan Hastanesi yanında Osmanlı Kebap Salonu’nda terbiyesiz (acısız) tavuk yemenizi öneririm. Hal yanında Altın Kebap salonu kebapları, Çağdaş Kebap salonunun tavuk ve lahmacunu, Karaköprü’de Çardaklı Ocakbaşında Küşleme (kuzu bonfilesi) yemenizi öneririm. Ya da müftülük yanında Bayram Kebap Salonu’nda soğanlı kebap veya haşhaş kebabını deneyebilirsiniz.
Yemeği hallettiğimize göre gelelim tatlılara, Emniyet Caddesinde Miroğlu Kadayıf ve Billuriye Salonunda, ister kadayıf ister billuriye yiyin, nefistir. Yanında dondurma istemeyi unutmayın. Baklava alacaksanız, Emniyet Caddesinde Gökçen Baklava veya Çulcuoğlu Lokantası tercih edilebilir. Divanyolu Caddesinde Hacıbaba Kadayıf, dondurma ve baklavası güzel. Balıklı Göl yanında Edessa Kadayıfta beğenilen tatlıcılardandır.
Haftanın belli günleri konuk evlerinde sıra geceleri yapılıyor. Grup olunursa size özel yapılabilir. Sıra gecelerinin yozlaşmış şekli, Urfa’ya geldim göreyim denirse gidilebilir. Dergâh Camii’nde sabah namazından sonra ve yatsı sonrası zikir yapılıyor, isteyen herkes katılabiliyor.
Urfa, İstanbul’dan çok daha güvenli, huzur içinde gezebilirsiniz. Tavsiye ederim.