2018 Ağustosunda rahip Brunson krizinin etkisiyle 7.20’yi gören dolar, 7.24’ün üzerine çıkarak tarihi rekoru kırdı. Bu yazıyı hazırladığım saatlerde yukarı doğru ivme devam ediyordu. Euro 7.82’den Sterlin ise 8.99’dan alıcı buluyordu. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak uluslararası yatırımcılarla telekonferans ile gerçekleştirdiği toplantıda, birden fazla ülkeyle Swap anlaşması yapabiliriz demişti.
Bu açıklamadan sonra vatandaşlar arasında en çok araştırılan kelime oldu “Swap”. Peki nedir bu Swap anlaşması benim gibi ekonomist olmayanların anlayacağı dilden konuşalım. Finans dünyasında çok kullanılan Swap kelimesi TDK’ya göre değiştirmek, takas etmek anlamına geliyor. Swap kelimesi çoğunlukla finansal açıdan değiştirmek, takas etmek anlamında kullanılıyor. Yani iki tarafın nakit akışını değiştirmek için finansal araçlarını takas ettikleri anlaşmalara Swap deniyor.
Gelelim Bakan Albayrak’ın açıklamasına; Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, birden fazla ülkeyle Swap anlaşması yapabiliriz demişti. Yani bu ülkelerle aramızda sabit veya değişken faiz oranlı ödemeler söz konusu. Bu ödemeler, belirli bir süre boyunca; döviz Swap işlemlerince değiştiriliyor ve taraflar arasında sözleşme ile işlemler gerçekleştiriyor.
Peki kimdir bu Swap anlaşması yapmak için görüştüğümüz ülkeler?
Bunlar G20 ve serbest ticaret anlaşması yaptığımız ülkelerdir. Türkiye bugüne kadar 36 ülkeyle serbest ticaret anlaşması imzalamış. Merkezi ve Doğu Avrupa ülkeleriyle imzalanmış 11 STA varken bu ülkelerin AB üyelikleri nedeniyle anlaşmalar feshedilmiş.
Şu anda yürürlükte olan Serbest Ticaret Anlaşması yaptığımız ülkeler şunlardır. EFTA ülkeleri, Tunus, Kosova, Arnavutluk, Bosna Hersek, Faroe Adaları, Fas, Filistin, Güney Kore, Gürcistan, İsrail, Karadağ, Makedonya, Malezya, Mısır, Moldova, Morityus, Singapur, Sırbistan, Suriye, Şili, Ürdün.
EFTA ( Avrupa Serbest Ticaret Birliği) 3 Mayıs 1960 yılında Avrupa Birliği'ne bir alternatif olarak kurulmuş, günümüzde 4 Avrupa ülkesinin üye olduğu bir uluslararası ticaret örgütüdür. Kurucular dahil üyelerinin çoğu EFTA'dan ayrılarak AB'ye girmiştir. Şu anda EFTA üyesi 4 ülke bulunmaktadır bunlar; Norveç, İsviçre, İzlanda ve Liechtenstein'dir.
Buraya kadar konu anlaşıldı sanırım peki bu dolara kim dur diyecek. Türk parası dolar karşısında değer kaybetmeye devam edecek mi? Bunun cevabını ekonomistler ve ekonomiyi yönetenler verecek elbette. Biz vatandaşlar dersimizi çalıştık, Swap’ın ne demek olduğunu araştırdık öğrendik. Swap sayesinde ilim, irfan sahibi olduk ekonomist olup çıkacağız sonunda.
Zaten son iki aydır bilgi yüklemesiyle Covid-19 üzerine tez hazırlama seviyesine gelmiştik. Sabah kalkıyoruz korona, gece yatıyoruz korona birde başımıza “Swap” çıktı şimdi onu da öğrendik ne kaldı geriye. Normal hayata dönünce cahil insan kalmayacak piyasada, herkes filozof edasıyla dolaşacak bilgi patlaması yaşanabilir ondan korkuyorum!