Korona virüsü dünya ekonomisini derinden etkiledi. IMF, 2019’da 2,9 büyüyen küresel ekonominin, korona virüsü salgını nedeniyle 2020’de % 3 küçüleceği tahmininde bulundu. IMF Türkiye için yüzde 5 küçülme ön görürken, işsizlik oranının ise % 17,2 olacağını ön görüyor. IMF’nin tahminlerine göre küçülme ABD için 5.9, Almanya için %7, İtalya için ise % 9,1 düzeyinde.
1918-1920 arasında İspanyol gribi 500 milyondan fazla kişiye bulaşması sonucu 18 ay içinde 50 ile 100 milyon arası insanın (yani o dönemde yaşayan insan nüfusunun % 15’inin) ölümüne sebep olarak insanlık tarihinde bilinen en büyük salgın olmuştu. Ardından 1929 ekonomik bunalımı ortaya çıkmış, birçok ülkede toplam üretim yarı yarıya düşerken, çalışanların dörtte biri işini kaybetmiş, açlık ve yoksulluk yaygınlaşmıştı. İspanyol gribi 10 yılda dünya ekonomisini altüst ederken, korona daha beşinci ayında bu verileri önümüze koyuyorsa vay halimize! Dünya ekonomisi 100 yıl sonra bir dejavu mu yaşıyor, bir ekonomik bunalım tehlikesiyle karşı karşıyamıyız?
Endüstriyel üretim, ticaret ve ulaşım bir aksama dalgası yaşıyor. Tüketim azaldı, tedarik zincirleri kırılma noktasında kısacası tüm dünya ekonomisi derin bir krizin içerisinde. Görünüşe göre korona krizinden en çok etkilenen Avrupa kıtası oldu, Trump kriz bizi etkilemeyecek dese de ABD’de korona krizini derinden hissediyor.
IMF Başkanı Kristalina Georgieva, yeni tip koronavirüs ( Kovid-19) salgınının tüm dünyada 2008 küresel mali krizinden çok daha kötü ve benzeri görülmemiş ekonomik krize yol açtığını söyledi. Acil finansman desteği konusunda şimdiye kadar asla böylesine artan bir taleple karşılaşmadık diyen IMF Başkanı, IMF'nin tarihinde hiçbir zaman dünya ekonomisinin böylesine durma noktasına geldiğine tanıklık etmedik dedi. Dünya bu yaşananları daha önce yaşamıştı, 100 yıl sonra dünya ekonomisinde yaşanan bu “Dejavu” durumu bakalım bizi nasıl etkileyecek.
100 yıl önce Almanya birinci dünya savaşından yenik çıkmasına rağmen ekonomik buhrandan çabuk sıyrılmış sanayi devrimiyle birlikte dünyanın en güçlü ekonomileri arasında yerini almıştı. Almanya şuanda dünyanın en büyük ekonomileri arasında sanayi devi bir ülke konumunda korona kriziyle mücadele veriyor. ABD, Çin, İngiltere Rusya onlarda ekonomi liginde başı çeken ülkeler ve korona kriziyle mücadele veriyorlar.
Kriz sonrası yeni dünya düzeni kurulacak, krizden en az etkilenenler güçlü ekonomileriyle dünyaya yön vermeye devam edecekler. Liderlik yarışında kim ön plana çıkacak hep birlikte göreceğiz. Peki Türkiye olarak biz neredeyiz? Üretimi olmayan bir ülke olarak bu ligde olmadığımız kesin. Peki IMF’nin 2020 tahminleri doğru çıkarsa,korona krizinin etkisiyle % 5 küçülme, %17,2 işsizlik oranıbizi nereye sürükleyecek? Bu krizin altından nasıl kalkacağız?
Dolar 6,90’ların üzerinde seyrediyor, 7 TL’ye doğru ilerliyor. Euro 7,50’nin üzerinde, altının gramı 380’i geçti tırmanışını sürdürüyor, faiz 12.50 oranında yükselişte, borsa yükseliyor. Bir Afrika Atasözü der ki, Aslan, Ceylan, Sırtlan ve Zebra yan yana koşuyorsa orman yanıyor demektir. Bu durumu Global piyasalara uyarladığımızda, Dolar, Altın, Borsa ve Faizin aynı anda yükselmesi uyarı niteliğinde olabilir!
Türkiye ekonomisini yönetenler nasıl tedbirler aldılar ya da alacaklar, etkilerini 2021 yılında hep birlikte göreceğiz!