Prof. Dr. Ersin Nazif GÜRDOĞAN

Akademisyen

engurdogan@gmail.com

Bilge Nasreddin Hoca'dan Liderlik ve Bilgelik Dersleri

Pozitivist paradigmanın çöktüğü ve kutsal kültürden beslenen geleneksel düşüncenin hayatın merkezine yeniden yerleştiği bir dünyada, bilgelik ve liderlik, büyük önem kazanmaktadır. Kuruluşlarda lider ve yönetici arasındaki farkları anlatmada ve liderliğin dönüştürücü gücünü ortaya koymada, hayatın içinden fıkralar, kitaplardan daha öğretici olurlar. Bazen bir davranışın gücünü göstermede, bir fıkranın etkisi, bir kitabın etkisini çok aşar ve çok daha kalıcı olur.
*
İnsanlar kuru bilgilerle doldurulmuş kitapları değil, şiir ve hikayelerle zenginleştirilmiş kitapları daha çok severler. Bu yüzden, öğrenme ve öğretmede sanatçı özellikleri ağır basan hocalar, çok daha başarılı oldukları gibi, çok daha da sevilirler. Derslerinde fıkra anlatmayı sevmeyen, şiirlerle düşüncelerini desteklemeyen, hocaları dinlemekten, öğrenciler hiç hoşlanmazlar.
*
Anadolu insanının yüzyılların içinden süzülüp gelen zengin kültüründe fıkra deyince, akla hemen büyük bilge ve büyük düşünür Nasrettin Hoca gelir. Dergahlar dünyasının zenginliklerinden de yararlanmasını bilen Peter Hawkins, “Nasreddin Hoca’'nın Liderlik Rehberi” isimli kitabıyla, onun bilgelik ürünü fıkralarını, kurumsal öğrenme, değişim yönetimi ve kurum kültürü alanlarına ustalıkla taşımıştır.
*
Kurum ve kuruluşların başarısında, liderler vazgeçilmez bir işlev yüklenirler. Çünkü, liderlerin en başta gelen sorumlulukları, işi iyi yapmak ile iyi işi yapmak arasında seçim yapmalarıdır. Bunun için de, zengin bir bilgi ve bilgelik birikimine sahip olmaları gerekir. Dostlar liderlik yaparken görsün diyenler, lider değil, yönetici olurlar. Her lider aynı zamanda bir yöneticidir. Ancak her yönetici aynı zamanda bir lider değildir.
*
Hoca düşüncelerini kısa hikayelerle anlatan, bir bilge ve bir fıkra ustasıdır. Onun dilden dile, ülkeden ülkeye anlatılan fıkraları küresel bir etkiye sahiptir. Bu yüzden, Hoca''nın fıkraları, bütün dünya dillerine uyarlanmıştır. Dünyanın neresinde olursa olsun, Özbekistan başta olmak üzere, her ülkenin bir  bilge Hoca'sı vardır.
*
Hoca'nın anavatanı Anadolu’dur, Eskişehir ve Akşehir'de onun adına her yıl, günlerce süren şenlikler yapılır, yarışmalar düzenlenir ve göllere maya çalınır. Hoca kötümserlerin değil, iyimserlerin Hocasıdır. Onun düşünce ve eylem dünyasında, ümitsizliğe ve karamsarlığa kesinlikle yer yoktur.
*
Tom Peters''in “Mükemmellik Arayışı” kitabında da vurguladığı gibi, kuruluşlarda kusursuzluğu yakalamak için, başarısız olmaktan korkmamak gerekir. Başarılı olmanın sırrı, başarısızlıktır. Damdan düşmeyenler, bir daha damdan düşmemek için gerekli tedbirleri alamazlar. Başarıların kaynağında başarısızlıklar vardır.
*
Her kuruluş her çalışanına, en azından üç kere başarısız olma hakkı tanımalıdır. Büyük başarısızlıklar da, büyük başarılar gibi ödüllendirilmelidir.
*
Herkesin kendi yol haritasına, sahip olduğu bir dünyanın dengesi, düşünce ve kültür farklılıklarının korunmasıyla sağlanır.
*
Herkesin görüşüne saygılı olanın, görüşüne saygı gösterilir.
*
Geçmişin başarısızlıklarından geleceğin başarıları doğar.
*
Bir alandaki başarısızlık, başka alanda başarıdır.