Endüstri 4.0, nesnelerin interneti kavramları hayatımıza girdiğinden bu yana dijital dünyanın kadrajından dünyaya bakar olduk. Geçtiğimiz Salı günü İstanbul Hilton BosphorusConvention Center’da düzenlenen IOT EURASIA Nesnelerin İnterneti Avrasya konferansına katıldım. Bilişim sektörünün büyük firmalarının standlarını gezdim çok ilginç bilgiler edindim. Tarım sektöründen, Elektrik- Elektronik sektörüne, Lojistik sektöründen, Savunma Sanayi ve Havacılık sektörüne birçok alanın dijital dünyanın kadrajına girdiğini gördüm.
İneklerin İnterneti
Tarımda teknoloji mi olur demeyin ineklerin bile interneti varmış da haberimiz yokmuş. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı desteğiyle kurulan Bilişim Vadisi'nde çalışmalarını sürdüren Ortem firması tarafından "İnternetin İnekleri" Projesi geliştirilmiş. Bu kapsamda geliştirilen çiple, hayvancılık sisteminde kayıt dışı işlemlerin önüne geçilmesi, hayvanın sağlık durumunun takip edilmesi ile kaybolma ve çalınma riskinin azaltılması hedefleniyor.Ülke ekonomisine katma değer sağlayan başarılı girişimci firmalar Ortem ve Mahrek Teknolojinin "İnternetin İnekleri projesi kapsamında, hayvanlara takılan küpeyle hayvanların nerede olduğu inceleniyor.
Konum bilgisi, üzerindeki kızgınlık bilgisi, sağlık bilgisi, hayvan kesime gitmiş mi, canlı mı, ölü mü gibi bilgileri toplayıp hayvanların tohumlama verimliliği hesaplanıyor. İneklerin İnterneti projesi kapsamında devletin verdiği teşviklerde kayıp kaçak oranlarını minimize etmek ve verimi artırmak hedefleniyor. Ayrıca bu projenin uygulamaya geçmesiyle birlikte hayvanların tohumlama verimliliği dediğimiz döllenme verimliliğinin artırılmasını öngörülüyor. Özellikle sınır bölgelerinde sınırdan dışarı çıkan hayvanların geri gelmesinde sıkıntı oluyor. Bu durumun engellemesine yönelik çipli takip sistemi kuruluyor.
Ortem Genel Müdürü Ömer Şahin Karaman’ın verdiği bilgiye göre; dünyada bu alanda pasif çipler bulunuyor ancak bizdeki yerli ve milli üretim aktif çipler. Yani geliştirilen sistem üzerinde haberleşme dar bant yani NarrowBand teknolojisi kullanıyor. Eski teknolojide sadece hayvanın kimliği ve kime ait olduğu biliniyordu. Ortem’in geliştirdiği aktif çiplerde hayvan kaç yaşında, en son ne zaman doğum yaptı ya da tahmini ne zaman kızgınlık evresine girecek v.b bilgileri izleyebiliyorsunuz. Dünya için yeni bir teknoloji ve araştırmaları devam eden bir proje. Türkiye'de şu anda için aktif çip uygulaması yok. Çin'de benzer uygulamaları var. Firma seri üretime 2020 yılı içerisinde geçmeyi planlıyor.
Akıllı aynalar, akıllı tersaneler, dijital reklam panoları artık tüm sektörler dünyaya dijital kadrajdan bakıyor. Perakende satışları arttırmak için geliştirilen dijital ayna; dijital ekranda oyunlaştırma yöntemiyle mağaza trafiğini arttırmayı hedefliyor. Dijital aynaya bakan müşterinin yaş, cinsiyet ve duygu durumu tespit ediliyor. Müşteri gülümsediğinde ürün ve kişiye özel indirim kodu oluşturuluyor. Müşteri indirim kodunun fotoğrafını çekerek mağazaya geliyor. Yine akıllı reklam panosunda panoya yaklaşan kişinin yüzü tespit ediliyor. Dinamik olarak uygun içerik oluşturuluyor müşteri geri döndüğünde tanınır hale geliyor. Anlık olarak müşterinin duygu durumu,
cinsiyeti, yaş aralığı belirleniyor. Ekrana bakış süresi tespiti yapılıyor ve buna göre bir reklam stratejisi belirleniyor.
Akıllı tersaneler projesinde ise tersane trafiğini dijital ortamda kontrol ederek olası aksaklıkların önüne geçmek ve sistematik çalışma ile optimum verim almak hedefleniyor.
Akıllı ayakkabı ve botlar
Dünyada yaşanan güvenlik problemleri savunma sanayisinin önemini arttırdı. Türkiye son yıllarda bu alanda önemli aşama kaydetti. Bu bağlamda; Savunma Sanayi Başkanlığı şirketlerinden Gelişmiş Güvenlik Teknolojileri Ar-ge A.Ş(GGTEK) tarafından geliştirilen akıllı ayakkabı ve botlar dijital dünyanın kadrajına takılan önemli bir kareydi.
Türkiye’nin ilk ve tek RFİD üreticisi olan GGTEK bu teknolojiyi birçok sektörde kullanıyor. Geliştirilen RFID etiketleri sayesinde ayakkabı ve botlarda erişim kontrolü ve kişisel varlık takibinin yanı sıra, kullanılabilecek özel bir izlenebilirlik geliştirilmiş. Bu çözüm sayesinde; hem otomatik tanımlama hem de erişim denetiminde, her bir ürünün güvenilir şekilde ayırt edilmesi sağlanıyor.
RFID botlar sayesinde personel göze çarpmayan bir şekilde tespit edilebiliyor. Bu tespitler; kalıcı veya geçici tesis girişleri, nizamiyeler, kapılar ve örneğin birlikler için ulaşım araçları üzerinde gerçekleştirilebiliyor. Personellerin konumları, hızlı bir şekilde kurulabilen girişlerde, RFID kapıları tarafından izlenebiliyor. Ayrıca araçlarda RFID cam etiketleri sayesinde araç kimlik doğrulama ve ücretli ödeme çözümlerinin yanı sıra, park erişimi ve trafik yönetimi v.b çeşitli uygulamalar oluşturulabiliyor.
“ Dijital Apron “
Son olarak ilgimi çeken havacılık sektörüne yönelik Pegasus havayolunun geliştirmiş olduğu “ Dijital Apron” projesinden bahsetmek istiyorum. Türkiye’nin dijital havayolu şirketi mottosuyla havacılık sektöründe bir atılım yapan Pegasus Havayolları “Dijital Apron” projesiyle misafirlerini dijital dünyanın kadrajından dünyaya uğurluyor. Pegasus operasyon çözümleri müdürü Acar Gürsoy’un başında olduğu ekibinin geliştirdiği proje kapsamında; apron içerisindeki trafikte otobüslerle uçağa transfer ve uçaktan çıkışlarda yaşanabilecek aksaklıkların önüne geçmek, bagajların güvenli bir şekilde uçağa ulaşması ve tahliyesi hedefleniyor.
Özellikle uçakların iniş ve kalkışlarında yolcuların, apron çalışanlarının hareket kabiliyetlerini kolaylaştırmak, oluşabilecek aksaklıkların önüne geçmek çok önemli. Uçaktan inen yolcuların otobüslere binmesi esnasında yaşanan yoğunluğun önüne geçmek için yolcu kapasitesi dolduğunda otomatik kapıların kapanması ve bir sonraki otobüsün beklenmesine yönelik yolcuların bilgilendirilmesi. Yolcuların otobüsten indikten sonra iç hatlar ve dış hatlar yolcuların doğru çıkış kapsına yönlendirilmesi. Aprona giriş yapan yolcuların uçağa ulaşma aşamasında yaşanabilecek kargaşanın önüne geçilmesi gibi kolaylaştırıcı yöntemleri içeren verimli bir proje olduğu gördüm.
Bu bağlamda Türkiye’nin dijital havayolu şirketi Pegasus, teknolojiyi en üst seviyede kullanarak misafir deneyiminde fark yaratma hedefiyle geliştirdiği projeleriyle IDC tarafından düzenlenen Türkiye Dijital Dönüşüm Ödülleri kapsamında iki ödüle birden layık görüldü. Misafirlerini seyahatleri boyunca bilgilendirerek yönlendirebilmek ve seyahat deneyimlerini kolaylaştırmak için geliştirdiği Seyahat Asistanı programıyla “Digital Trailblazer (Dijital Öncü)” dalında ödül alan Pegasus; misafirlerinin hızlı, pratik ve dijital yolculuğunda bagajlarını kolay ve hızlı teslim edebilmeleri için geliştirdiği Ekspres Bagaj hizmetiyle ise “Operating Model Master (İşletim Modeli Ustası)” dalında ödül sahibi oldu.
Bu hafta dijital dünyanın kadrajından iş dünyasında yaşanan son gelişmeleri sizlere aktarmak istedim. Yeni dünya düzeninde bu kavramlara alışmak zorundayız, çağa ayak uydurmayanlar belirlenen kurallara uymak zorunda ve figüran olarak hayatını sürdürmek zorunda kalıyor. Modern çağa ayak uyduranlar ise kuralları belirleyen tarafta yer alarak baş aktör olarak izleyicinin karşısına çıkıyor. Umarım bir gün o perde açılır ve sahneye baş aktör olarak çıkarız.